Cá Koi được phân biệt dựa trên màu sắc, vảy và hoa văn,… Để khu vườn nước, ao và thậm chí là cả hồ cá của bạn thêm sinh động thì chúng là thứ bạn cần. Hãy cùng Koi Xinh khám phá 13 loại cá Koi phổ biến nhất hiện nay trong bài viết này nhé.
Koi thường được biết đến với cái tên Nishikigoi hoặc jinli, có nghĩa đen là ‘cá chép trâm”. Chúng là những giống cá thuộc loài Cyprinus rubrofuscus. Koi là loại cá có màu sắc sặc sỡ thường thấy trong các khu vườn nước ngoài trời, hồ cá Koi.
Người Nhật đã xác định được nhiều giống Koi. Các giống này được phân biệt dựa trên màu sắc, kiểu vảy và hoa văn. Cá Koi chủ yếu có màu trắng, đỏ, đen, xanh, vàng và kem.
Người ta tin rằng Koi có nguồn gốc từ Trung Quốc. Sau đó được người Nhật sử dụng như một nguồn thực phẩm. Vào giữa những năm 1800, người Nhật bắt đầu nuôi những con cá này vì tính thẩm mỹ của chúng.
Cá Koi vô cùng thông minh. Chúng có thể ăn từ miệng và tay của người nuôi. Chúng là động vật ăn tạp, ăn thực vật trong ao. Cá Koi cũng sống rất lâu năm. Tuổi thọ trung bình của chúng là khoảng 50 năm. Và chúng cũng có thể dài tới 36 inch.
Cho đến nay, có hơn 100 loại Koi đã được công nhận. Đây là loài mà bạn sẽ thấy trong rất nhiều bể cá ở các gia đình giàu có. Màu sắc và hoa văn của chúng mang lại sức sống cho bất kỳ hồ cá hoặc ao cá nào. Nếu bạn yêu thích những con cá có màu sắc rực rỡ này, bạn có thể tìm hiểu sự khác biệt của chúng đấy.
1. Kohaku
Kohaku được coi là vua của tất cả các loài Koi. Đây là giống Koi đầu tiên có hai màu. Vẻ đẹp đơn giản nhưng hùng vĩ của chúng khiến Koi phù hợp với bất kỳ hồ cá hoặc hồ Koi nào.
Màu sắc
Cá Koi Kohaku có cơ thể mang màu trắng tuyệt đẹp (shiroji), với các đốm đỏ điểm xuyết thêm cho vẻ ngoài của nó. Hầu hết cá Kohaku có mũi hơi vàng. Các hoa văn màu đỏ, thường được gọi là hi, có hai loại. Loại đầu tiên là màu đỏ có pha chút tím. Các hoa văn này trông khá dày, nhưng khi cá già đi, các vết này mờ dần, không có rìa rõ nét. Màu này khá dễ giữ gìn, vì vậy cá Kohaku với kiểu hoa văn này thường là lựa chọn tốt nhất cho những người nuôi cá Koi chưa có kinh nghiệm.
Kiểu hoa văn thứ hai phổ biến hơn kiểu thứ nhất. Nó có màu đỏ cam nhưng khó giữ hơn rất nhiều. Những dấu này có một lề rõ ràng giữa màu trắng và màu đỏ. Koi có màu đỏ cam là lựa chọn đầu tiên của những người đã có kinh nghiệm chăm sóc cá Koi.
Hoa văn
Những hoa văn trên cơ thể của cá Kohaku khiến chúng trở nên nổi bật. Hầu hết các Kohaku đều có một vết màu đỏ trên đầu, thường tách biệt với các vết trên phần còn lại của cơ thể. Tuy nhiên, đôi khi, các dấu trên cơ thể có thể kéo dài hơn nữa. Những Kohaku này được gọi là bongiri. Kohaku không có dấu trên đầu được gọi là boze.
Bất kể Kohaku có màu sắc hay hoa văn gì, loại Koi này là một sinh vật tuyệt đẹp cho bất kỳ bể cá hoặc ao hồ nào.
2. Taisho Sanke
Taisho Sanke còn được gọi là Taisho Sanshoku hoặc đơn giản là Sanke. Sanshoku có nghĩa là ba màu. Tên gọi này tương ứng với ba màu trên cơ thể của chúng: trắng, đỏ và đen. Nó khá giống với Koi Kohaku. Cũng giống như Kohaku, nó có cơ thể màu trắng (shiroji) với những mảng màu đỏ (hi). Sự khác biệt duy nhất là sự xuất hiện của các mảng màu đen (dấu Sumi) trên cơ thể. Taisho Sanke là một trong số “Big Three” trong thế giới Koi.
Hoa văn
Đầu của Sanke thường có hai màu là trắng và đỏ và không có bất kỳ điểm Sumi nào. Một điểm khác biệt giữa Sanke và Kohaku là các mảng màu đỏ bắt đầu từ đỉnh đầu, vì vậy khuôn mặt nhìn chung rất rõ ràng. Các vây ngực có màu trắng với một vài dấu Sumi.
3. Showa
Showa còn được gọi là Showa Sanshoku hoặc Showa Sanke. Như đã đề cập trước đó, Sanshoku có nghĩa là ba màu. Showa được đặt tên do sự xuất hiện của các màu trắng, đỏ và đen trên cơ thể của nó.
Showa khá giống với Sanke. Tuy nhiên, sự khác biệt chính của hai loại này là Karasu (thân màu đen) của Showa. Showa có các mảng màu trắng và đỏ trên phần thân hoặc phần màu nền chủ yếu là màu đen.
Hoa văn
Không giống như Sanke, cá Koi Showa có hoa văn màu đen chạy khắp cơ thể. Mặt khác, cá Koi Sanke chỉ có một hoa văn màu đen ở nửa trên cơ thể. Hơn nữa, Showa có hoa văn màu đen trên đầu, điều này không giống với Sanke.
Các mảng màu trắng, đỏ và đen được phân bổ đều khắp cơ thể, với các ranh giới rõ ràng.
4. Tancho
Cá Koi Tancho được đặt theo tên một loài khác cũng của Nhật Bản, hạc Tancho, chúng có một đốm đỏ nổi bật trên đầu. Tancho đơn giản, bóng bẩy và được biết đến với một đốm đỏ trên đầu.
Đốm đỏ
Tancho Kohaku là Tancho đẹp nhất. Nó có màu trắng như tuyết và có một đốm màu đỏ thẫm trên đầu. Đốm này theo truyền thống có hình dạng tròn, nhưng nó cũng có các hình dạng đối xứng khác. Để được gọi là Tancho,đốm trên đầu Koi phải đối xứng, cho dù đó là hình tròn, hình bầu dục, hình trái tim hay hình kim cương. Vết đốm phải có kích thước vượt trội và không được lấm tấm. Đặc điểm nhận dạng của cá Koi Tancho là một đốm màu đỏ duy nhất, rõ ràng, nổi bật trên đầu.
Các giống Tancho thường thấy khác gồm Tancho Showa và Tancho Sanke.
5. Utsuri
Utsuri không chỉ là một loại cá Koi đơn lẻ. Utsurimono gồm ba loại cá Koi Utsuri; Shiro Utsuri, Ki Utsuri, và Hi Utsuri. Utsurimono có nghĩa là phản chiếu. Cá Koi thuộc loại Utsuri có cơ thể màu đen (Karasu) với các hoa văn màu đỏ (hi), trắng (shiroji) hoặc vàng (ki).
Loại này được đặt tên là Utsurimono để chỉ các hoa văn màu đỏ, trắng hoặc vàng phủ lên trên với nghĩa sự phản chiếu của màu sắc trên cơ thể cá Koi.
Hoa văn
Hoa văn sumi trên đầu của cá Koi Utsuri tương tự như ở Showa, nghĩa là, một dấu Sumi phân chia khuôn mặt. Hoa văn Sumi có trên cơ thể cũng tương tự như của Showa. Toàn bộ thân có họa tiết Sumi phản quang nổi bật.
Sumi được quấn quanh cơ thể ngay dưới đường bên của cá Koi Utsuri. Những dấu hiệu này kéo dài từ mũi đến đuôi và cân đối theo suốt chiều dài của cơ thể cũng như ở cả hai bên của đường sống lưng.
6. Bekko
Nghĩa đen của Bekko là ‘mai rùa.’ Bekko và Utsuri thường bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, đặc điểm chính giúp phân biệt cả hai là Utsuri có màu nền đen với các vạch màu trắng, đỏ hoặc vàng còn Bekko có màu nền trắng, đỏ hoặc vàng với các vạch màu Sumi (đen).
Màu sắc
Các biến thể được biết đến của Bekko gồm Shiro Bekko (thân trắng), Aka Bekko (thân đỏ) và Ki Bekko (thân vàng). Phổ biến nhất là Shiro Bekko.
Hoa văn
Đặc điểm đặc trưng của Bekko là nó sẽ không có đốm đen trên đầu. Các đốm sumi sẽ lan rộng khắp cơ thể màu trắng, vàng hoặc đỏ.
Sumi bao quanh cơ thể ngay dưới đường bên của Koi. Những hoa văn này kéo dài từ đầu đến đuôi và cân đối trong suốt chiều dài của cơ thể cũng như ở cả hai bên của đường sống lưng.
7. Asagi
Asagi là những sinh vật xinh đẹp và nổi bật. Chúng có màu xanh lam, hoa văn giống như lưới trên đỉnh cơ thể với màu đỏ cam ở bụng, vây, tấm mang và thân. Khi Asagi già đi, màu đỏ (hi) lan dần từ bụng.
Hoa văn
Asagi có màu đỏ hơn bình thường, được gọi là Hi Asagi. Một loại Koi Asagi khá phổ biến khác là Taki Asagi. Nó có kiểu lưới màu xanh lam điển hình và màu đỏ cùng với một đường vảy màu trắng chạy giữa các vùng sắc tố màu đỏ và xanh lam của cơ thể. Đầu của Asagi thường rõ ràng, không có bất kỳ dấu hiệu nào. Màu sắc của đầu thường là trắng hoặc xanh nhạt.
8. Shusui
Shusui là một phiên bản của Asagi Koi, nhưng sự khác biệt là Shusui là phiên bản nhỏ hơn của Asagi. Do không có vảy ở phía trên nên chúng không có hoa văn giống lưới màu xanh lam. Các vảy hiện diện tạo thành một hàng dọc theo đường sống lưng của cơ thể.
Hoa văn
Màu đầu của Shusui là màu xanh lam nhạt hoặc trắng và không có bất kỳ dấu vết hay đốm nào. Sự hiện diện của hai má màu đỏ, mở rộng là điều phổ biến ở cá Koi Shusui. Không có thông số kỹ thuật nào liên quan đến các dấu hiệu trên cơ thể ngoại trừ sự hiện diện của một hàng vảy chạy ngay ngắn và đồng nhất dọc theo chiều dài của lưng.
9. Koromo
Koromo hay Goromo là một trong những loại cá Koi tuyệt đẹp. Nó là sự lai tạo giữa cá Kohaku và cá Asagi ki. Nó có màu sắc đặc trưng của Kohaku (trắng và đỏ) và kiểu lưới đặc trưng của cá Koi Asagi.
Hoa văn
Cơ thể của cá Koi Goromo có màu trắng với hoa văn màu đỏ cam trên thân giống như cá Koi Kohaku. Điều làm cho nó khác với Kohaku là các vảy màu xanh lam, giống như mô hình lưới trên mỗi mảng vảy màu đỏ có trên cơ thể của cá Koi Goromo.
Có ba biến thể khác nhau của cá Koi Goromo, đó là:
- Aigoromo: Nó có một cạnh màu xanh chàm đối với các vảy (được gọi là ai) trong màu đỏ (hi).
- Sumigoromo: Nó có một cạnh màu đen đối với các vảy (sumi) trong màu đỏ (hi).
- Budogoromo: Nó có hoa văn màu đỏ (hi) phủ lên trên với một hoa văn màu đen (sumi), khiến hoa văn hi của nó có hình dạng giống như quả nho (được gọi là budo).
10. Goshiki
Goshiki có nghĩa là năm màu. Đây là loại cá Koi có thân hình rắn chắc, màu trắng với hoa văn lưới màu xanh đen giống Asagi trải dài khắp cơ thể. Nó là kết quả của quá trình lai tạo giữa cá Koi Asagi và Kohaku.
Có một mảng màu đỏ (hi) đến từ giống Kohaku, hoa văn giống như lưới đến từ Asagi. Nó được đặt tên là Goshiki vì sự xuất hiện của nhiều màu sắc khác nhau như: trắng, đỏ cam, xanh lam và đen.
Khi Goshiki già đi, mảng hi đỏ trở nên dày và đặc đến mức nó như một miếng dán bên ngoài trên cơ thể của cá. Hình lưới cũng biến mất và chỉ còn lại mảng dày màu đỏ trên khắp cơ thể. Nếu cá Koi được chăm sóc đúng cách và màu sắc phát triển chính xác, cá Koi Goshiki sẽ là một sinh vật đẹp tuyệt vời!
11. Kawarimono
Kawarimono hay Kawarigoi là một họ cá Koi có kích thước lớn. Các loại cá Koi nổi bật nhất trong danh mục này là:
- Hajiro: Là loài cá Koi có thân màu đen (sumi) với các đầu vây và đuôi màu trắng (shiroji).
- Hageshiro: Con cá Koi này khá giống với Hajiro, nhưng có mặt và đầu màu trắng thay vì các đầu màu trắng ở vây và đuôi.
- Kumonryu: Còn được gọi là cá rồng, nó là một loài cá Koi có thân hình Sumi Doitsu với những đốm xoáy màu trắng trên toàn bộ cơ thể và đầu của nó. Hoa văn không cố định. Nó thay đổi theo mùa.
- Ochiba Shigure: Tên có nghĩa là lá rụng. Nó được đặt tên như vậy bởi vì nó có hoa văn giống như Kohaku bao phủ phần thân màu xám xanh (sora). Hoa văn này giống như những chiếc lá mùa thu rơi trên mặt nước.
Các giống một màu
Họ Kawarimono cũng gồm cá Koi một màu. Một số giống cá đơn màu của Kawarimono là:
- Kigoi (màu vàng)
- Benigoi (đỏ sẫm)
- Midorigoi (xanh lục)
- Soragoi (xanh xám)
- Chagoi (nâu xanh / nâu)
- Shiro Muji (màu trắng)
12. Hikari Muji
Hikari Muji hay Hikari Mono là một loại cá Koi đơn màu, với làn da sáng bóng. Hikari có nghĩa là sáng bóng hoặc kim loại. Vì vẻ đẹp lung linh nên những chú cá Koi ban đầu chỉ được bán ở các bể cá bán lẻ. Chúng không có bất kỳ hoa văn nào trên cơ thể. Do đó, vẻ ngoài sáng bóng càng nổi bật.
Nhiều loại cá Koi thuộc loại này là:
- Orenji Ogon: Là một con cá Koi có màu cam đậm.
- Yamabuki Ogon: Một con cá Koi màu vàng kim, trông như kim loại.
- Aka Matsuba: Loài cá Koi này có vảy màu đỏ với vảy màu đen. Những chiếc vảy này khiến cá Koi trông như một quả thông.
- Kin Matsuba: Là một con cá Koi màu vàng kim, trông như kim loại, có hoa văn tương tự như Aka Matsuba.
- Gin Matsuba: Con cá Koi này là một phiên bản màu bạc của Kin Matsuba.
13. Hikari Moyo
Trong khi những con Ogon, Kin và Matsuba một màu thuộc loại Hikari Muji, thì tất cả những con cá Koi Hikari (kim loại) có hai màu trở lên đều là Hikari Moyo. Nhiều loại cá Koi thuộc lớp này là kết quả của sự lai tạo giữa các loại cá Koi Hikari Mono khác nhau.
Hikari Moyo là một họ cá Koi đẹp đến nghẹt thở. Sự kết hợp giữa làn da lung linh với các họa tiết và màu sắc nổi bật khiến cá Koi Hikari Moyo trở thành một sinh vật quá mức lộng lẫy!
Những con cá thuộc lớp Hikari Moyo là:
- Yamatonisiki: Đây là phiên bản màu kim của cá Koi Sanke.
- Hariwake: Là loài Koi có thân màu trắng, với những mảng màu vàng cam hoặc vàng tương tự như Kohaku.
- Sakura Ogon: Đây là phiên bản kim loại của cá Koi Kohaku.
- Kujaku: Từ Kujaku có nghĩa là con công. Nó là một phiên bản kim loại của Kohaku với hoa văn Matsuba (quả tùng).
Có rất nhiều loại Koi khác như Hikari Utsuri, Kin Gin rin, … để bạn tìm hiểu. Tuy nhiên chúng sẽ ít phổ biến hơn nhiều so với các loại Koi được liệt kê ở trên. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về Koi cũng như cách xây dựng hồ Koi, hãy liên hệ ngay Koi Xinh bạn nhé!
Biên dịch: Thu Hà