Cá Koi có thể bị cháy nắng không? Chỉ dẫn để phát hiện các triệu chứng, cách phòng ngừa và chữa trị cháy nắng ở cá Koi

• Nguồn: https://pondinformer.com/
• Người dịch: Mai Nhung

 

Khi tiếp xúc với quá nhiều ánh nắng trực tiếp và tia UV, bất kỳ loài động vật nào cũng có khả năng bị cháy nắng. Những loài không có lớp lông bảo vệ, chẳng hạn như cá, có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Trên thực tế, da cá nhạy cảm hơn với tác hại của ánh nắng mặt trời hơn là da người! Như đã thảo luận trong một nghiên cứu được thực hiện trên cả cá trong tự nhiên và cá nuôi, “UV mang nhiều năng lượng trên mỗi photon hơn bất kỳ bước sóng nào khác đến bề mặt Trái đất”, có nghĩa là nó có khả năng gây hại lớn cho da không chỉ ở cấp độ bề mặt mà còn cả ADN và protein. Điều này có thể gây ra tổn thương da với phạm vi ảnh hưởng lớn (chẳng hạn như tổn thương đau đớn và hoại tử hoàn toàn các mảng da), và trong trường hợp nghiêm trọng thậm chí tử vong.

Nhiều loài cá, bao gồm cả cá Koi, có một lớp phủ chất nhờn trên da của chúng hoạt động như một hàng rào bảo vệ khỏi tia UV, nhưng lớp phủ này dường như không phân bố đều trên cá mà tập trung vào những vùng nhạy cảm hơn (chẳng hạn như xung quanh mang), và độ dày của nó bị ảnh hưởng nhiều bởi chất lượng nước và chế độ ăn. Như vậy, bất kể là có lớp phủ bảo vệ hay không, cá Koi của bạn vẫn có khả năng bị cháy nắng.

Ngoài ra, trên toàn thế giới có sự gia tăng tỷ lệ tử vong của cá và động vật lưỡng cư do tiếp xúc với tia cực tím vì mức độ bảo vệ của tầng ôzôn đang giảm đi. Cá Koi màu trắng hoặc màu sáng có nhiều khả năng bị tác động bởi ánh nắng mặt trời hơn, vì da của chúng thiếu melanin bảo vệ. Tuy nhiên, có những cách mà bạn có thể thực hiện để nhận biết các dấu hiệu cháy nắng ở cá Koi của bạn và bảo vệ chúng.

Các dấu hiệu cháy nắng ở cá Koi là gì?

Giống như con người, có nhiều mức độ cháy nắng xuất hiện ở cá Koi với nhiều triệu chứng khác nhau cần đề phòng.

Cháy nắng nhẹ

Cháy nắng vừa

Nếu cá của bạn tiếp tục tiếp xúc với quá nhiều tia UV, màu hồng nhạt sẽ chuyển thành màu đỏ đậm hơn. Lớp chất nhờn bảo vệ da của chúng cũng sẽ bắt đầu khô và bong ra, vì lớp chất nhầy xuất hiện phần lớn ở lớp da bên ngoài, nơi dễ bị tác hại bởi tia UV nhất, do đó khiến chúng dễ bị tổn thương do ánh nắng mặt trời. Nếu vấn đề được khắc phục kịp thời, cá sẽ có thể tái tạo lớp phủ chất nhờn của chúng, nhưng nếu để quá lâu, khả năng tạo ra lớp chất nhầy bảo vệ này của cá có thể bị mất hoàn toàn do tổn thương trên cơ thể chúng trầm trọng hơn. Tổn thương có thể bắt đầu hình thành ở mức độ cháy nắng này.

Cháy nắng nặng

Cháy nắng nặng tạo thành một nguy hại lớn đối với cuộc sống của cá Koi. Tới mức độ cháy nắng nặng, lớp phủ chất nhờn của cá Koi hoàn toàn biến mất (và có lẽ không thể tự phục hồi), các tổn thương tiến triển thành mụn nước và vết loét, và những điều này tạo điều kiện cho cá tất cả các bệnh nhiễm trùng thứ cấp và bệnh tật do cơ thể chúng bị suy yếu.Ở mức độ này, nguy cơ tử vong là rất lớn.

Các biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa cháy nắng ở cá Koi, cá Vàng và trong ao cá

Cung cấp nhiều bóng râm

Nếu thấy cá Koi bị cháy nắng hoặc ao ở khu vực quá nắng, cung cấp bóng râm là một trong những cách dễ nhất để giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn nguy cơ cháy nắng. Điều này có thể được thực hiện bằng cách thêm nơi trú ẩn cho cá trong ao, cũng như bổ sung các khúc gỗ rỗng thật hoặc giả, đường ống PVC, đá rỗng,… mà chúng có thể ẩn vào để bảo vệ mình khỏi ánh nắng mặt trời. Cũng có thể kết hợp nhiều loại cây hơn, cả trong và xung quanh ao của bạn. Những cây cao sẽ cung cấp bóng râm ít nhất một phần trong ngày, trong khi những cây thủy sinh lá lớn như hoa Súng sẽ cung cấp bóng râm trực tiếp suốt cả ngày. Các loài thực vật thủy sinh trong nước, như cây tầm bóp, cũng có tác dụng tạo bóng râm bên dưới bề mặt trong ao.

Mặc dù kết hợp cây trồng là phương pháp phổ biến vì chúng cũng mang lại nhiều lợi ích khác (chẳng hạn như lọc nước và cung cấp oxy hòa tan), bạn cũng có thể mua một chiếc buồm che nắng và lắp đặt nó trên ao của bạn. Dù vậy, bạn nên đảm bảo rằng không có bóng râm tối đa từ 50 đến 70% ao, vì che nắng hoàn toàn sẽ hạn chế quá trình quang hợp và oxy tự nhiên.

Tăng độ sâu của ao

Có thể dự đoán rằng ánh sáng mặt trời khó xuyên qua một vùng nước sâu hơn một vùng nước nông. Mặc dù ánh sáng có thể chiếu tới độ sâu của ao của bạn ở một mức độ nào đó (trừ khi nó sâu vài trăm mét, điều này rất khó xảy ra!), Nhưng nó lại trở nên khuếch tán nhiều hơn đáng kể ngoài khoảng 90-100 cm nước đầu tiên. Do đó, tăng độ sâu của ao lên đến độ sâu hơn 100 cm sẽ giúp bảo vệ cá của bạn không bị cháy nắng, vì chúng sẽ có thể tìm kiếm những vùng nước sâu hơn, an toàn, mát hơn này để trốn nắng khi trời quá nắng và nóng vì cảm giác ưa thích và sự an toàn của chính cá Koi.

Sử dụng thuốc nhuộm ao

Thuốc nhuộm ao an toàn cho cá là một cách tuyệt vời để giúp ngăn chặn các tia UV có hại nhất, đặc biệt nếu thêm nhiều cây cối hoặc một tấm che cho bóng râm không phải là những lựa chọn khả thi cho bạn. Ưu điểm là những loại thuốc nhuộm này cũng có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của tảo vì chúng hạn chế lượng ánh sáng mặt trời có thể xuyên qua bề mặt nước. Hạn chế của thuốc nhuộm là hạn chế ánh sáng mặt trời đối với bất kỳ loại cây thủy sinh nào có mặt trong ao, và có thể cản trở sự phát triển của chúng cũng như lượng oxy mà chúng thải ra. Bạn cũng sẽ phải sử dụng thuốc nhuộm ao thường xuyên, vì thuốc nhuộm tất nhiên sẽ không kéo dài được lâu.

Thay nước thường xuyên

Trong những đợt nắng gắt, thay nước có thể tạo ra nhiều lợi ích. Nếu nước ao của bạn trên khoảng 23°C, thực hiện thay nước một phần sẽ không chỉ giúp ngăn ngừa khả năng cá bị cháy nắng mà còn cải thiện chất lượng nước tổng thể vì nước ấm có thể chứa ít oxy hòa tan hơn nước mát. Việc thay nước cần diễn ra từ từ, trong vài giờ hoặc thậm chí cả ngày để hạn chế khả năng bị sốc hoặc gây hại cho cá của bạn. Ngoài ra, đừng thay hết nước vì làm như vậy sẽ khiến cá của bạn bị sốc. Tuy nhiên, xả và thay thế một ít nước cũ, ấm hơn bằng nước ngọt hơn, mát hơn sẽ giúp giữ cho cá mát mẻ và giảm khả năng chúng bị cháy nắng.

Sục khí tối đa

Sục khí nhiều hơn có nghĩa là nhiều oxy trong nước hơn và nhiều oxy hơn trong nước có nghĩa là cá của bạn sẽ có thể di chuyển tự do trong ao của bạn. Trong vùng nước ít oxy, cá sẽ tập trung ở bề mặt nơi có nhiều oxy hơn, và điều này tất nhiên khiến chúng dễ bị cháy nắng hơn. Do đó, nước có đầy đủ oxy sẽ giúp chúng có thể di chuyển đến vùng nước sâu hơn để được bảo vệ trong khi vẫn có thể thở bình thường. Việc sục khí có thể dễ dàng thực hiện bằng máy nén khí (được khuyến nghị cho cá), nhưng cũng có thể đạt được với sự kết hợp của đài phun nước, thác nước, máy bơm và thiết kế ao tốt.

Cách chữa trị cháy nắng ở cá Koi và cá Vàng

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết cháy nắng của cá Koi, có thể mất một vài tuần để chữa lành đúng cách, đặc biệt nếu lớp chất nhờn và vảy của chúng bị hư hại đáng kể. Nếu vết cháy nắng chỉ ở mức độ nhẹ và ở giai đoạn đầu, chỉ cần cung cấp bóng râm, nước mát và thức ăn chất lượng cao (vì các chất dinh dưỡng sẽ hỗ trợ quá trình chữa bệnh) trong một thời gian nhất định là đủ để chúng phục hồi.

Khi bị cháy nắng mức độ trung bình hoặc nặng hơn, có thể cần dùng thuốc kháng sinh, ngâm và tắm thuốc (tiến hành nhiều lần trong ngày) hoặc các biện pháp chữa bệnh trong ao an toàn cho cá để điều trị các tổn thương nếu không thì cá sẽ bị nhiễm trùng và chết. Cũng có thể cần phải cách ly cá ở một khu vực mát mẻ và ít ánh sáng nhất để giữ chúng bình tĩnh và thoải mái nhất có thể cho đến khi chúng hết cháy nắng.

Trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc nếu những cách trên không hiệu quả, cần tham khảo ý kiến ​​bác sĩ thú y có kinh nghiệm là cách tốt nhất cho cá Koi. Đặc biệt khi không nhận thấy bất kỳ thay đổi nào của cá Koi sau hai hoặc ba ngày. Các bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc kháng sinh mạnh hơn hoặc tiêm trực tiếp mà hầu hết những người nuôi cá trong ao khó có thể tự sử dụng cho cá của họ.