Cá Koi tại Nhật Bản

• Dịch: Huyền Nguyễn

Vào ngày mùng 5 tháng 5 hàng năm, tôi thường nhìn thấy những đàn cá Koi (cá Chép Nhật) xinh đẹp nhảy múa trong gió bên nhà hàng xóm của tôi. Theo truyền thống Nhật Bản, nghi lễ này được gọi là Koi Nobori, những con cá Koi với nhiều màu sắc và kích cỡ khác nhau được trang trí bên ngoài ngôi nhà theo thứ tự cụ thể để đại diện cho từng thành viên trong gia đình. Mặc dù cá Koi là loài cá quốc gia của Nhật Bản, chúng không phải là loài bản địa, cá Koi được đưa đến Nhật Bản từ Trung Quốc vào thế kỷ 1 sau Công nguyên như một nguồn thực phẩm. Trên thực tế, ghi chép sớm nhất về việc nuôi cá Koi bắt nguồn từ Trung Quốc vào thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên. Cá Koi kể từ đó đã lan rộng ra ngoài Nhật Bản và hiện được mọi người trên thế giới yêu thích. Những người yêu thích cá Koi sẽ tập trung tại các cuộc thi cá Koi hàng năm để giới thiệu những con cá chất lượng nhất của họ. Cá Koi quý như vậy sao? Chúng có giá lên đến hàng trăm nghìn, và đôi khi thậm chí hơn một triệu đô la. Cá Koi được coi trọng cả về giá trị tiền tệ và ý nghĩa văn hóa. Nhưng tại sao lại là cá Koi? Có phải chúng luôn có giá trị như vậy không? Và mối quan hệ giữa cá Koi và người Nhật đã phát triển như thế nào? Cùng Koi Xinh đi vào tìm hiểu về Cá Koi tại Nhật Bản!

Lịch sử của Cá Koi tại Nhật Bản

Như chúng tôi đã đề cập ngắn gọn trong phần giới thiệu, người ta nói rằng cá Koi lần đầu tiên được du nhập vào Nhật Bản, cụ thể hơn là du nhập vào làng Yamakoshi ở tỉnh Niigata, như một nguồn thực phẩm. Cá Koi không có bất kỳ mẫu màu cụ thể nào, và phần lớn có màu nâu. Niigata trước đây là một tỉnh trồng lúa trọng điểm nằm dọc theo Biển Nhật Bản, một tỉnh nổi tiếng với hải sản, suối nước nóng và đường trượt tuyết. Cá Koi và việc trồng lúa có liên quan như thế nào? Đối với người Nhật, những cánh đồng lúa là nơi phù hợp để nuôi cá Koi để có thêm một chút chất đạm dự trữ cho mùa đông. Nông dân sẽ thả cá Koi trên cánh đồng lúa, nơi có nguồn nước dồi dào. Trong khi cá Koi bón phân cho cây lúa, cây lúa giúp làm sạch nước bằng cách lọc và hấp thụ chất dinh dưỡng trong phân. Chu kỳ tiếp tục cho đến mùa đông khi nông dân thu hoạch cá Koi để bổ sung thêm protein vào chế độ ăn uống của họ và giúp gia đình họ vượt qua mùa đông lạnh giá. Điều này tương tự như khái niệm “aquaponics” thời hiện đại. Trên thực tế, cá Koi thường được nuôi trong các hệ thống “aquaponics” mà chúng ta thấy ngày nay.

Người ta kể rằng một ngày nọ, một người nông dân thấy một đốm màu cam trên lưng của một trong những con cá Koi của mình, sau đó anh ta quyết định nhân giống cá Koi để có đàn cá có màu sắc như vậy. Những con Koi lộng lẫy được lai tạo có chọn lọc này được gọi là Nishikigoi. Nông dân tiếp tục lai tạo và buôn bán các giống cá Koi mới, và thứ từng được xem là thú vui của nông dân trong ngôi làng nhỏ này đã nhanh chóng lan rộng khắp Nhật Bản. Ngày càng có nhiều người muốn nuôi những con cá xinh đẹp này không phải để làm nguồn thực phẩm, mà như một vật quý giá, thậm chí có thể gọi cá Koi là thú cưng.

Cá Koi biểu tượng cho điều gì

Ở Nhật Bản, cá Koi tượng trưng cho nhiều đức tính tốt. Được biết đến với khả năng bơi ngược dòng chảy và vượt qua những trở ngại lớn, cá Koi tượng trưng cho sức mạnh, lòng dũng cảm, sự kiên nhẫn và thành công nhờ sự kiên trì. Vì cá Koi có thể phát triển rất lớn và sống lâu nên chúng đã trở thành biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn. Những chuyển động chậm rãi, duyên dáng của cá Koi cũng tượng trưng cho hòa bình và sự yên tĩnh. Nếu có một cái ao trong khu vườn ở Nhật Bản, rất có thể, bạn cũng sẽ tìm thấy cá Koi. Các khu ao vườn ở Nhật Bản thường được xây dựng gần hoặc trong các ngôi đền và cung điện, đây đều là những nơi tốt lành. Cá Koi rất có thể đã được nuôi ở những nơi này như một lá bùa may mắn hoặc để đem lại sự thành công cho những người đến thăm.

Câu nói nổi tiếng về Cá Koi tại Nhật Bản

Cá Koi cũng được đề cập đến trong nhiều câu nói, hai câu nói phổ biến được nhắc đến dưới đây.

Koi no takinobori（鯉の滝登り) Cá Koi bơi lên thác nước: Đề cập đến việc vượt qua những chướng ngại vật dường như không thể vượt qua.

Oyobanu koi no takinobori（及ばぬ鯉の滝登り）Cá Koi không thể bơi lên thác nước: Bản dịch trực tiếp đề cập đến một tình huống mà không có nỗ lực, niềm đam mê hoặc sự cống hiến nào có thể giúp bạn đạt được thứ gì đó (nhiệm vụ là bất khả thi) . Tuy nhiên, câu nói này thường được sử dụng để chơi chữ “Koi”, cũng có nghĩa là tình yêu trong tiếng Nhật. Như vậy, câu nói có thể ám chỉ tình yêu đơn phương.

Ngày nay các Koi xuất hiện ở đâu

Những chú cá Koi có giá trị có thể xuất hiện các cuộc thi hàng năm. Sau đó, cá Koi tiếp tục sống trong các ao thanh bình trong một số khu vườn truyền thống của Nhật Bản. Những chuyển động uyển chuyển và màu sắc rực rỡ của chúng nơi mặt nước phẳng lặng tôn thêm không khí yên bình cho khu vườn. Hãy tận mắt chiêm ngưỡng cá Koi trong chuyến tham quan vườn Nhật Bản của chúng tôi! Hãy để sự tinh tế của cá Koi xoa dịu trái tim và tâm trí của bạn khi bạn bước vào thế giới Thiền.