Hướng dẫn chăm sóc cá Koi cơ bản!

Nhờ sự nổi tiếng và màu sắc rực rỡ, cá Koi được mọi người trên khắp thế giới biết đến. Để tạo nên vẻ đẹp của hồ và cảnh quan, việc chăm sóc cá Koi có vẻ phức tạp. Nhưng cá Koi có những yêu cầu cơ bản mà bất kỳ người nuôi ao chịu khó học hỏi nào cũng có thể cung cấp. Và hướng dẫn chăm sóc cá Koi tiện dụng của Koi Xinh sẽ cung cấp cho bạn kiến ​​thức phù hợp mà bạn cần để thưởng thức trải nghiệm nuôi cá trong nhiều thập kỷ tới!

Tổng quan về chăm sóc cá Koi

Vậy chính xác thì cá Koi là gì? Cá Koi là một giống cá cảnh thuộc họ Cá chép Amur (Cyprinus rubrofuscus), một loài cá chim châu Á có quan hệ họ hàng gần với cá Vàng, cá Ngạnh và cá Voi. Cá Koi ban đầu được nuôi ở Nhật Bản vào thế kỷ 19 như truyền thống nuôi cá Vàng cảnh (Carassius auratus) của Trung Quốc. Thuật ngữ “Koi” là cách viết ngắn gọn của tên đầy đủ của loài cá “nishikigoi” (錦鯉) trong tiếng Nhật!

Trước khi cá Koi được lai tạo để có màu sắc đẹp, chúng thực chất được nuôi chủ yếu để làm thức ăn vì chúng sinh sản dễ dàng trong các ao và đủ cứng cáp để vượt qua mùa đông ở những vùng lạnh giá nhất của đất nước. Nhưng cuối cùng, người ta bắt đầu phân loại các biến thể có màu sắc khác với cá chép hoang dã màu nâu bùn.

Cá Koi hiện nay có hàng trăm loại được tiêu chuẩn hóa và công nhận bởi các tổ chức quốc tế và Nhật Bản, phân loại cá Koi dựa trên màu sắc, hoa văn và tỷ lệ cơ thể. Nhưng tất cả cá Koi đều có thể sống trong môi trường nước có nhiệt độ khác nhau, do vậy, chúng có thể được nuôi trong cả hồ ngoài trời và bể cá trong nhà!

Các yêu cầu chính của cá Koi là không gian và nước sạch. Cá Koi có khả năng chống lại mức amoniac, nitrit và nitrat cao nhưng không bao giờ được nuôi liên tục trong những điều kiện này. May mắn thay, một bộ lọc chất lượng tốt hoặc bộ lọc ao kết hợp với thực vật có thể đảm bảo các chỉ số chất gây hại luôn ở mức gần 0 ppm, phù hợp cho tất cả các loài cá! Nhưng còn về điều kiện chăm sóc trong các mùa khác nhau thì sao? Cá Koi thích sinh sống trong ao hay trong bể?

Lưu ý về hồ và bể cá khi chăm sóc cá Koi

Môi trường sống bạn chọn để nuôi cá Koi là một trong những điều quan trọng nhất cần xem xét. Tất nhiên là hồ cá Koi là một môi trường nuôi phổ biến nhưng một bể cá hoặc bể chứa cũng là một lựa chọn trong một số trường hợp. Mỗi loại môi trường này đều có ưu và nhược điểm riêng.

Chăm sóc cá Koi trong bể cá tại nhà

Tại sao lại nuôi cá Koi trong một bể cá gia đình thay vì một cái ao? Lý do chính là sự dễ dàng và nhanh chóng khi thiết lập một bể cá và bể cá thường tốn chi phí thấp hơn. Hồ cá ngoài trời tốn nhiều chi phí hơn, yêu cầu quy hoạch nhiều hơn và chiếm nhiều không gian hơn so với bể cá trong nhà. Hoặc, một cái ao ngoài trời có thể không phù hợp để thiết lập ở nơi bạn sống.

Thông thường, cá Koi thực sự chỉ phù hợp để nuôi trong bể cá khi chúng còn nhỏ. Một con cá Koi trưởng thành có thể dài gần 3 feet, có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ cần chuyển chúng sang ao trong nhà hoặc ngoài trời vào một thời điểm nào đó. Nhưng cá Koi mất nhiều năm để phát triển đến kích thước lớn khi được nuôi trong các bể cá, điều này cho phép bạn thuận tiện nuôi chúng trong bể trong một thời gian dài.

Nuôi cá Koi trong nhà cũng có nghĩa là bạn không phải tìm cách đối phó với thời tiết khắc nghiệt trong mùa đông, cũng như không cần bổ sung các thiết bị công nghệ và cho cá Koi ăn thức ăn mùa đông làm từ mầm lúa mì khi ngày ngắn lại. Bạn có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cá Koi quanh năm thay vì chỉ từ giữa mùa xuân đến mùa thu.

Bất lợi duy nhất của việc nuôi cá Koi trong bể trong nhà chỉ là bạn cần chuyển cá sang một cái ao hoặc thiết lập lại môi trường nuôi cá Koi vào một lúc nào đó. Do vậy, bạn đừng trần trừ khi nuôi cá Koi trong bể cá.

Chăm sóc cá Koi trong ao ngoài trời

Là một người nuôi cá Koi, bạn cũng có thể chọn nuôi cá trong hồ ngoài trời quanh năm, ngay cả khi bạn sinh sống tại những vùng lạnh giá trên thế giới. Cá Koi có nguồn gốc từ Nhật Bản, một quốc gia ôn đới với mùa đông khắc nghiệt, nơi các ao bị đóng băng. Chúng có khả năng ngủ đông trong suốt mùa đông, làm chậm quá trình trao đổi chất đến mức chúng không cần ăn trong nhiều tháng và sử dụng lượng oxy ở mức tối thiểu.

Ao cần phải được thiết lập sẵn dụng cụ khử băng để giữ cho một lỗ trên băng luôn mở để trao đổi khí. Miễn là bạn làm theo quy trình chăm sóc, bạn sẽ thấy cá Koi đói và hoạt động khi băng tan và mùa xuân đến. Ao cá Koi cũng cung cấp một cảnh quan ngoài trời tuyệt vời. Cùng với thác nước, tượng và các vật bổ sung khác, thật khó có nơi nào hơn được một hồ cá Koi khi bạn tìm kiếm tính nghệ thuật và một nơi để thư giãn!

Cuối cùng, cá Koi sẽ không bao giờ là quá lớn khi được nuôi trong một hồ ngoài trời có kích thước thích hợp. Khi tôi nói “có kích thước phù hợp”, tôi muốn nói đến một cái ao vừa đủ sâu để cá Koi có thể sống qua đông và đủ dài để chúng có thể bơi lội thoải mái khi trưởng thành.

3 feet là độ sâu tối thiểu phù hợp cho một hồ cá Koi, tuy nhiên độ sâu 4 feet sẽ tốt hơn cho những ao ở những vùng lạnh đến mức đóng băng. Vì cá Koi ưa điều kiện ôn đới nên chúng không thích sống trong vùng nước nông ở những khu vực có mùa hè nóng nực. Mặt trời có thể làm nóng các ao nông đến nhiệt độ cao nguy hiểm và làm giảm hàm lượng oxy hòa tan, điều này khiến cá thở hổn hển gần mặt ao. Hoặc, bạn sẽ thấy cá Koi dành phần lớn thời gian trong những khu vực sâu hơn, đầy đủ oxy và mát hơn của ao cho đến khi đến giờ ăn!

Nhược điểm chính của việc nuôi cá Koi trong các hồ ngoài trời là quy hoạch và tốn kém chi phí. Các ao sẽ mất nhiều thời gian và công sức để thiết lập hơn. Tất nhiên, sau khi hoàn thành, phần thưởng của bạn là một ao nuôi độc đáo, sẽ gắn bó với bạn trong nhiều thập kỷ tới, nhưng một bể cá thường được thiết lập nhanh hơn và tốn ít chi phí hơn. Tuy nhiên bạn hãy nhớ rằng cá Koi của bạn sẽ vẫn phát triển đến kích thước quá lớn so với bể cá vào một thời điểm nào đó.

Cá Koi và động vật ăn thịt ngoài trời

Động vật ăn thịt trên mặt đất

Một nhược điểm tiềm ẩn khác của việc nuôi cá Koi ngoài trời là chúng thường xuyên gặp rủi ro từ những kẻ săn mồi xung quanh. Mèo, gấu trúc và chồn thả rông có thể là những vị khách thường xuyên đến thăm ao của bạn khi chúng nhận ra rằng dưới ao đầy cá béo khó trốn thoát ra ngoài. Mặc dù những loài động vật ăn thịt này rất phổ biến ở các khu vực thành thị và ngoại ô Hoa Kỳ, chúng cũng là loài động vật ăn thịt dễ đối phó nhất.

Cả mèo và gấu trúc đều thích ăn cá, do vậy chúng sẽ tiếp cận cá của bạn. Gấu trúc có thể lội nước nhưng không thể bơi lội. Một cái ao có thềm cạn là những gì chúng thích vì sau đó chúng có thể đi xung quanh các rìa, hy vọng bắt được một con cá Koi. Nhưng ao có đáy sâu sẽ ngăn những kẻ săn mồi này tiếp cận cá.

Những loài săn mồi khác trên mặt đất như chồn có thể bơi và bạn cần có một biện pháp ngăn chặn hiệu quả hơn như hàng rào điện. Đó không cần phải là một hàng rào cao như những hàng rào ở đồng cỏ nuôi ngựa. Thay vào đó, lưới có thể khá thấp so với mặt đất

Diệc và các loài chim săn mồi khác là một vấn đề lớn hơn đối với các ao ngoài trời vì chúng có đôi chân dài giúp để có thể đứng trong ao. Chúng có thể bay nên rất khó để kiểm soát chúng không bay vào ao. Đặc biệt, những loại này có xu hướng săn mồi vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn vì mức độ ánh sáng thấp và chúng có cơ hội bắt cá trước khi bị phát hiện.

Những giờ này cũng là lúc bạn ít ra ngoài ngắm nhìn ao hồ của mình. Nếu như gấu trúc không thể là đối tượng xâm nhập vào ao mà bạn vẫn thấy cá liên tục biến mất thì có khả năng ao của bạn đang bị một con diệc đói ghé thăm vào sáng sớm hoặc lúc tối muộn.

Có hai chiến lược chính để đối phó với diệc. Giải pháp đầu tiên là che ao bằng lưới khi bạn không có mặt ở đó. Bằng cách này, những con chim không thể đụng đến bất kỳ con cá nào hoặc đậu trong ao. Nhược điểm của phương pháp này là hồ sẽ trông không đẹp nhưng đây là một giải pháp để bảo vệ sự an toàn của cá Koi.

Thứ hai là dùng mồi nhử bằng nhựa để đánh lừa lũ chim tưởng rằng ao đã bị chiếm dụng rồi! Cú và diều hâu là những kẻ săn mồi nguy hiểm đối với hầu hết các loài chim và việc đặt một mồi nhử cú gần đó thường có thể khiến một con diệc đang khảo sát khu vực di chuyển đi chỗ khác.

Diệc và chồn cũng có tính lãnh thổ khá cao, một con diệc hoặc con cò mồi được đặt trong ao thường có tác dụng tương tự. Cuối cùng, bạn có thể sử dụng mồi nhử cá sấu nổi, khiến lũ chim sợ hãi! Bạn hãy nhớ di chuyển mồi nhử vài ngày một lần, nếu không, những con chim khôn ngoan sẽ không sợ những con vật giả nữa.

Cá Koi trưởng thành có kích thước quá lớn, do vậy những con diệc hoặc con cò kiên quyết nhất cũng khó có thể ăn thịt được. Nhưng dù sao những loài này vẫn sẽ cố gắng chộp lấy cá của bạn, và chiếc mỏ giống như ngọn giáo của chúng có thể để lại những vết thương hở không bao giờ lành. Vì vậy, hãy cảnh giác đối với những loài động vật săn cá Koi ngoài trời!

Cần bao nhiêu gallon nước cho mỗi con cá Koi?

Sau khi bạn đã quyết định chọn hồ cá Koi hay bể cá koi thì bạn cần xác định xem nó cần phải có kích thước lớn như thế nào.

Vậy chúng ta cần bao nhiêu gallon cho mỗi con cá Koi? Nhìn bề ngoài, đây có vẻ là một câu hỏi đơn giản nhưng trên thực tế, nó còn phức tạp hơn thế. Có rất nhiều yếu tố tác động đến thể tích nước mà cá Koi cần, chẳng hạn như thiết kế ao, tốc độ dòng nước, mức oxy, hệ thống lọc, thực vật thủy sinh và tần suất thay nước.

Có một số quy tắc chung là những lựa chọn tốt để bạn bắt đầu. Đầu tiên là 1 inch cá trên 10 gallon nước. Ví dụ, nếu bạn có một con Koi có kích thước 16 inch, con cá này sẽ cần 160 gallon nước. Đây là hướng dẫn tích lũy về tổng số inch cá trong nước. Vì vậy, nếu bạn có 4 con cá 16 inch, bạn sẽ cần thực hiện phép tính nhân: 4 x 16 = 64 inch, tức là 4 con cá Koi 16 inch sẽ cần 640 gallon nước.

Hãy nhớ rằng đây là mức nước tối thiểu và nhiều nước nói chung vẫn tốt hơn. Điều quan trọng cũng cần đề cập là cá Koi phát triển rất nhanh chóng. Vì vậy, những con cá Koi 6 inch bạn mua sẽ sớm phát triển đến kích thước 12 inch, và sau đó là 24 inch! Hãy tính đến khả năng tăng trưởng này khi xác định nhu cầu về lượng nước.

Một quy tắc hào phóng hơn là 1 con cá trên 250 gallon hoặc 4 con cá trên 1000 gallon. Thể tích này có tính đến khả năng tăng trưởng của một con Koi có thể đạt tới kích thước 24 inch.

Lọc và chất lượng nước trong chăm sóc cá Koi

Lọc nước

Cho cá Koi ăn là một trong những thú vui tuyệt vời khi nuôi những con cá này! Năng lượng mà cá thể hiện khi chúng chen lấn để tìm các viên thức ăn và cảnh tượng nước ao bắn tung tóe thực sự là một điều hồi hộp! Vì vậy, hãy nói về thói quen cho cá Koi ăn và loại thức ăn nào bạn nên cho chúng ăn.

Cá Koi là loài ăn tạp bẩm sinh. Điều này có nghĩa là chúng ăn cả thực vật và động vật. Tảo, thực vật thủy sinh mềm như Cabomba và Elodea, giun, ốc nhỏ và bất cứ thứ gì khác mà cá Koi bắt gặp đều sẽ trở thành thức ăn của chúng. Vì vậy, bạn nên cung cấp cho cá Koi một chế độ ăn đa dạng nhất có thể, nhằm thúc đẩy sức khỏe tốt và hành vi sinh sản sau khi đã trưởng thành ở cá.

Có thể bạn thích:   Hệ thống lọc nước đạt chuẩn cho hồ cá Koi - Bạn đã biết?

Tôi khuyên bạn nên dành thời gian đọc nhãn thành phần khi mua thức ăn cho cá Koi. Protein động vật như bột tôm hoặc ấu trùng côn trùng cũng như tảo xoắn là các thành phần tuyệt vời. Hầu hết các loại thức ăn cho cá Koi sử dụng mầm lúa mì, tinh bột khoai tây và các chất có nguồn gốc thực vật khác, điều này tốt miễn là thành phần dinh dưỡng được cân bằng với các chất phụ gia khác.

Các chất tăng cường vitamin, axit amin và các chất tăng hương vị như tỏi hoặc dầu hương thảo cũng rất tuyệt vời, phù hợp cho những con cá kén ăn hoặc bị bệnh và không muốn ăn. Các chất tăng cường màu sắc như beta-carotene, astaxanthin và canthaxanthin cũng là những chất phụ gia tuyệt vời cần được chú ý. Đây là những sắc tố tự nhiên có trong nhuyễn thể và các loại thực phẩm có màu sắc rực rỡ khác. Chúng có thể tích tụ trong cá Koi khi ăn, làm tăng tông màu đỏ, cam và vàng của cá!

Đừng quên thay đổi chế độ ăn của cá trước khi bước vào cuối mùa thu và mùa đông sắp đến. Vì quá trình trao đổi chất của cá Koi chậm lại khi nhiệt độ nước giảm, chúng sẽ cần các loại thức ăn dễ tiêu hóa hơn, chủ yếu được làm từ mầm lúa mì. Nếu bạn cho cá Koi ăn thức ăn khó tiêu hóa trong giai đoạn này, thức ăn sẽ ở trong đường tiêu hóa quá lâu, thậm chí có thể thối rữa ở đó, dẫn đến tình trạng đầy hơi ở ruột cá và nghiêm trọng hơn là gây chết cá.

Các loài cá có thể nuôi cùng cá Koi

Với kích thước lớn như vậy, cá Koi là loài cá hòa đồng, hòa đồng một cách đáng ngạc nhiên và không quan tâm đến phần lớn các loài cá khác trong bể và ao. Những con cá lớn hơn là bạn đồng hành lý tưởng vì những con cá nhỏ có khả năng bị đe dọa bởi một đàn cá Koi lớn. Và cá phát triển mạnh ở vùng ôn đới là lựa chọn tốt nhất để nuôi chung với cá Koi.

Cá Vàng và các loài cá Chép khác

Cá Vàng và cá Koi là một cặp đôi tự nhiên. Mặc dù nhỏ hơn, nhưng cá Vàng có một số loại màu sắc mà cá Koi không có, chẳng hạn như màu hoa tam thể, loài cá này góp thêm màu sắc và độ tương phản cho ao hồ của bạn. Và cá Vàng ăn các loại thức ăn giống hệt như cá Koi trưởng thành, do vậy, chúng không cần điều kiện chăm sóc đặc biệt. Chúng thậm chí sẽ bơi cùng đàn với cá Koi mà không cần làm quen trước!

Các loài cá Chép khác gần như không phổ biến nhưng một loài bạn cần chú ý là cá Mập Trung Quốc (Myxocyprinus asiaticus). Loài cá này chỉ được tìm thấy ở sông Dương Tử ở miền Trung Trung Quốc. Khi còn nhỏ, chúng có hình dải màu hồng và màu sô cô la hấp dẫn, cùng với phần lưng gù và vây lưng giống cá Mập. Khi chúng già đi, loài cá này trở thành những con cá trông khá nhạt nhẽo và dài 4 feet, chúng thậm chí còn lớn hơn cả cá Koi! May mắn thay, chúng là loài ăn tảo ôn hòa sẽ ăn thức ăn viên giống như cá Koi.

Một loài khác là cá Chép Nhớt (Tinca tinca), một loài cá chim châu Á với các yêu cầu chăm sóc và nuôi dưỡng giống hệt cá Koi. Giống cá này cũng có hình dạng hấp dẫn mà đôi khi xuất hiện trong các cửa hàng cá cảnh và ao nuôi. Loài này khi trưởng thành sẽ phát triển đến chiều dài dễ chăm sóc hơn – 2 feet và loài cá sống hòa bình dưới tầng đáy.

Ốc táo

Hầu hết các loại ốc sẽ được coi là một món ăn ngon cho cá Koi. Cá Koi có răng hầu (họng) mà chúng dùng để bẻ vỏ ốc sau khi đã nuốt. Bạn có thể thử nuôi một số loại lớn nhất bởi những con ốc táo đã trưởng thành quá lớn, nên các loài cá khó có thể ăn được, chỉ những loài cá cực kỳ lớn mới có thể ăn được. Nhưng hầu hết loại ốc khác chắc chắn sẽ trở thành thức ăn của cá Koi.

Tuy nhiên, bạn có thể tận dụng điều này để có lợi cho mình, đặc biệt là với những loại sinh sản nhanh như ốc sên. Cá Koi có thể sẽ không bao giờ có thể ăn hết ốc. Ngoài ra, ốc sên cũng ăn các mảnh vụn, tảo, các màng sinh học và chất thải tích tụ dưới đáy, giúp làm sạch hồ cá hoặc ao!

Rùa

Rùa là loài sinh vật sống phổ biến trong ao nhưng bạn nên hết sức thận trọng khi nuôi rùa cùng với bất kỳ loại cá nào. Những loài sinh vật mới nuôi thường rất cơ hội và sẵn sàng chộp lấy bất cứ thứ gì nếu chúng nghĩ có thể ăn được. Ngay cả một con cá Koi lớn cũng có thể bị mất một đoạn đuôi nếu một con rùa đến quá gần. Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này là cho rùa ăn đầy đủ hỗn hợp thức ăn viên và thịt dải hoặc giun để cung cấp protein.

Rùa cũng vô cùng lộn xộn, tạo ra phân lỏng chứa nhiều amoniac. Chúng gây áp lực khá lớn cho bộ lọc và bạn bắt buộc phải thay nước thường xuyên. Nhưng nếu bạn sẵn sàng giải quyết các vấn đề về chất lượng nước thì các loài này sẽ là lựa chọn bổ sung tuyệt vời cho ao ngoài trời.

Bạn chỉ cần đảm bảo rằng chúng có thể tiếp cận một khúc gỗ, tảng đá hoặc một nơi khác dưới ánh nắng trực tiếp để phơi nắng vào buổi sáng sớm và buổi chiều. Rùa cũng nên có một nơi râm mát hơn để ra khỏi nước trong khi không bị ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.

Kết luận về cách chăm sóc cá Koi

Như bạn có thể thấy, chăm sóc cá Koi là một chủ đề chuyên sâu nhưng dễ hiểu khi bạn đã để tâm đến những điều cơ bản! Cá Koi cũng giống như bất kỳ loài cá nào khác, cần nước sạch và thức ăn chất lượng để sinh trưởng và phát triển. Chúng cần nhiều không gian hơn và thích nhiệt độ mát hơn. Nhưng nếu bạn đang tìm cách thiết lập một hồ cá lớn hoặc hồ cá ngoài trời thì khó có lựa chọn nào tốt hơn cá Koi! Chúc bạn chăm sóc cá Koi thành công!

Dịch: Huyền Nguyễn