Làm thế nào để cá Koi sinh sản ở trong ao nước ngọt?

• Dịch: Huyền Nguyễn

Cá Koi là loài cá đầy màu sắc trong họ Cyprinid, loài cá này có liên quan chặt chẽ với cá Vàng và được lai tạo trực tiếp từ nhiều loài cá chép hoang dã khác nhau. Cá Koi là một trong những loài thủy sinh đầu tiên được nuôi như thú cưng. Tài liệu về ao cá Koi đầu tiên có từ năm 1600. Cá Koi trưởng thành tương đối cứng cáp. Chúng có thể tồn tại ở nhiệt độ mát mẻ, và phát triển tốt trong cả môi trường trong nhà và ngoài trời. Những con cá này có tuổi thọ hơn 20 năm, và có thể đạt chiều dài từ 25 đến 36 inch.

Khung thời gian phát triển

Phải mất khoảng một năm để trứng cá Koi phát triển đầy đủ trong bụng cá Koi cái. Trứng hình thành vào mùa xuân năm đầu tiên sẽ được đẻ vào mùa xuân năm sau. Cá cái đẻ trứng và cá đực giải phóng tinh trùng để thụ tinh cho trứng. Sau khi quá trình sinh sản đã diễn ra, những quả trứng mới sẽ bắt đầu hình thành. Những quả trứng này sẽ được đẻ trong thời gian sinh sản của năm tới.

Việc đẻ trứng của cá Koi cái đạt đến đỉnh điểm khi cá bốn đến sáu tuổi. Con đực được coi là trưởng thành về mặt giới tính ở khoảng ba đến năm tuổi. Cá trong phạm vi tuổi này thường sẽ sinh sản thành công hơn.

Điều kiện sinh sản

Trong tự nhiên, các loài trong họ Cyprinid có thể sinh sản bất cứ lúc nào từ đầu mùa xuân đến giữa mùa hè. Hành vi sinh sản được kích hoạt bởi các điều kiện môi trường, chẳng hạn như không khí và nhiệt độ nước tăng, cũng như giờ ánh sáng ban ngày kéo dài. Nhiệt độ nước tối ưu để sinh sản là 20 độ C (68 độ F), mặc dù cá có thể sinh sản ngay cả khi nhiệt độ thay đổi một vài độ.

Hành vi sinh sản

Trước khi sinh sản, cá cái sẽ trông như sưng quanh vùng bụng. Đây là một dấu hiệu cho thấy những quả trứng trong bụng cá cái đã đạt đến kích thước thích hợp để thụ tinh. Trong khoảng thời gian này, cá Koi đực sẽ có vẻ mỏng hơn và có thể có thêm các vây ngực mở rộng.

Trong ao, cá Koi sẽ sống theo đàn, hoặc theo nhóm. Nếu trong đàn có những con cá đực và cá cái trưởng thành về mặt giới tính, và nếu các điều kiện môi trường được đáp ứng, quá trình sinh sản sẽ diễn ra một cách tự nhiên. Trong quá trình sinh sản, cá Koi đực sẽ trở nên cực kỳ hung dữ. Cá đực sẽ đuổi theo cá Koi cái quanh ao, va vào chúng nhiều lần. Hành vi này nhằm đẩy trứng từ cơ thể cá cái. Ngay sau khi cá cái đã đẻ trứng, cá đực sẽ phun tinh trùng để thụ tinh.

Ý nghĩa

Tùy thuộc vào số lượng cá trưởng thành về mặt giới tính có trong đàn, cũng như tình trạng và khả năng sinh sản của cá, một cặp cá Koi có thể đẻ được hàng ngàn trứng và chiên. Cá trưởng thành sẽ ăn nhiều quả trong số trứng mà chúng đẻ nếu các biện pháp phòng ngừa không được người nuôi cá áp dụng. Những quả trứng sẽ nở trong bốn đến năm ngày.

Cá Koi con còn được gọi là chiên. Những con cá nhỏ này cũng sẽ trở thành thức ăn cho cá lớn hơn, trừ khi chúng có thể tìm thấy một nơi thích hợp để ấn nấp. Nơi trú ẩn phù hợp cho chiên Koi có thể bao gồm đá và các khe hở, hoặc các khu vực có thảm thực vật. Nếu bạn đáp ứng những điều kiện này trong ao ngoài trời, một số loài chiên có thể tồn tại đến khi trưởng thành.

Chiên Koi sẽ phát triển tốt nhất trong một ao ngoài trời chưa được lọc, không được xử lý. Trong khi nhiều người đam mê ao Koi thích nước trong, nguyên sơ, môi trường này không cung cấp thức ăn cho cá con. Nếu người nuôi áp dụng các biện pháp lọc và xử lý nước, các sinh vật siêu nhỏ cần thiết để làm thức ăn cho cá chiên sẽ bị phá hủy. Các hệ thống lọc cũng có nguy cơ lọc trứng và cá bột, cùng với các mảnh vụn khác.

Rủi ro

Quá trình sinh sản có thể dẫn đến một số rủi ro, đặc biệt là đối với cá cái. Hành vi hung hăng của con đực trong quá trình sinh sản có thể gây ra mức độ chấn thương khác nhau. Mất vảy trên cả cá cái và cá đực là một dạng chấn thương phổ biến sau khi sinh sản. Dù vảy phát triển trở lại trong một khoảng thời gian tương đối ngắn, tình trạng này có thể khiến cá dễ bị nhiễm ký sinh trùng và mắc bệnh do chúng đang trong thời kỳ hồi sức sau quá trình sinh sản. Quá trình sinh sản cũng có thể gây ra sẹo vĩnh viễn cho cá trong ao ngoài trời.

Lựa chọn thay thế

Do tính hung hăng của con đực trong quá trình sinh sản, nhiều chủ sở hữu ao không thích cho những con cá có giá trị của họ tham gia quá trình sinh sản. Điều này có thể được thực hiện bằng cách giữ nhiệt độ ao thấp, và giữ ao bóng mờ hoặc được che trong vài giờ trong ngày. Vì nhiệt độ và ánh sáng đóng vai trò chính trong việc kích hoạt quá trình sinh sản, việc kiểm soát các yếu tố này có thể giúp kiểm soát hành vi sinh sản của cá Koi.

Một cách nhân giống khác đó là lấy trứng từ cá cái và đem cho cá đực thụ tinh trong một không gian có kiểm soát. Đây là phương pháp sinh sản được hầu hết các nhà lai tạo cá Koi chuyên nghiệp yêu thích.