Cá Koi thường là loài cá rất cứng cáp, khỏe mạnh và không hay bị bệnh sau khi chúng đã được thả vào ao. Đôi khi, cá Koi mắc bệnh khi cá trở thành con mồi cho sự tấn công của ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc nấm. Nguyên nhân gây bệnh cho cá rất đa dạng và có thể do nhiệt độ nước giảm đột ngột, động vật ăn thịt tấn công và đôi khi là do đẻ trứng. Cùng Koixinh tìm hiểu nhé.
Bất kể nguyên nhân gây bệnh là gì, có một điều không đổi – bạn nhận ra và bắt đầu điều trị vấn đề càng sớm thì khả năng bạn điều trị bệnh thành công càng cao. Vậy làm thế nào để biết cá bị bệnh? Đôi khi các dấu hiệu cho thấy một con cá bị bệnh rất nhỏ, chẳng hạn như một con cá tách mình ra khỏi những con cá khác, hoặc có thể không ăn nhiều. Khi thời gian trôi qua và bệnh trở nên nặng hơn, các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn và có thể lây lan sang những con cá khác.
Nguyên nhân gây bệnh ở cá Koi
Cá Koi là loài cá rất cứng cáp, kiên cường. Căng thẳng là nguyên nhân của hầu hết các bệnh ở cá. Căng thẳng? Đúng, nhưng căng thẳng khiến cá bị bệnh thường là do chất lượng nước kém, quá đông đúc hoặc các yếu tố môi trường khác. Nếu Koi được nuôi trong điều kiện lý tưởng, chúng hiếm khi bị bệnh vì chúng có khả năng chống lại sự tấn công từ ký sinh trùng hoặc vi khuẩn.
- Căng thẳng
- Chất lượng nước kém
- Đưa cá bị bệnh vào ao
- Đẻ trứng
- Đông đúc
- Ô nhiễm (thuốc trừ sâu, phân bón, v.v.)
Dấu hiệu của bệnh Koi
Có một số ‘dấu hiệu cảnh báo sớm’ chỉ ra rằng cá có thể đang bị ký sinh trùng hoặc vi khuẩn tấn công. Dấu hiệu đầu tiên thường là một con cá tự tách biệt khỏi phần còn lại của đàn và hay lơ lửng gần mặt nước. Nếu con cá này không ăn, đó chắc chắn rằng có điều gì đó không ổn. Nhận biết những dấu hiệu đầu tiên của bệnh rất quan trọng vì bệnh có thể được kiểm soát dễ dàng hơn nhiều nếu phát hiện sớm. Tùy từng trường hợp, bệnh có thể lây lan cho nhiều hoặc toàn bộ cá trong ao tương đối nhanh. Đếm cá tại thời điểm cho ăn và quan sát kỹ chúng khi chúng ở gần bề mặt luôn là một cách làm hay.
- Không ăn
- Cá tự tách biệt khỏi những con khác
- Vây kẹp sát vào thân
- Cá có biểu hiện bơ phờ hoặc hôn mê
- Thở hổn hển trên mặt ao
- Cá ở dưới đáy ao
- Bơi gần bề mặt hoặc gần thác nước
- Vệt đỏ ở vây
- Loét (vết loét đỏ)
- Đốm trắng
- Vây có răng cưa
- Những chùm giống như bông
Nhận dạng bệnh của cá Koi
Cách duy nhất để xác định đúng ký sinh trùng trên cá là cạo da và soi dưới kính hiển vi. Hầu hết mọi người không có kính hiển vi, vì vậy điều tốt nhất tiếp theo là quan sát kỹ cá của bạn và thử so sánh các triệu chứng với sơ đồ bên dưới.
Điều trị bệnh ở cá Koi
Nếu một trong những con cá Koi của bạn có một trong các triệu chứng được liệt kê ở trên, hãy kiểm tra các bảng bên dưới để tìm loại thuốc được khuyến nghị và bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt. Bảng đầu tiên đề cập đến các triệu chứng và phương pháp điều trị ký sinh trùng, bảng thứ hai đề cập đến các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm. Nếu chỉ có một con cá bị bệnh, bạn có thể thiết lập một bể cách ly và chỉ điều trị cho con cá đó. Mặt khác, nếu bạn có một số cá bị bệnh, nên xử lý toàn bộ ao để có kết quả tốt nhất.
Các triệu chứng do ký sinh trùng | Nguyên nhân khả dĩ | Điều trị được khuyến nghị | Phương pháp điều trị khác |
---|---|---|---|
Các đốm trắng trên thân và vây giống như muối, cá thường gãi ngứa, vây bị kẹp, mắt và vây có màu đục | Ich (ichthyophthirius multifiliis). Ký sinh trùng đơn bào cực nhỏ |
Thuốc điều trị bệnh phổ rộng (Broad Spectrum Disease Treatment) | Có thể thử thuốc Pond Fish Treatment |
Cá thở hổn hển trên bề mặt, cá nhảy trong ao | Sán mang (Dactylogyrus). Một con sán siêu nhỏ |
Thuốc Praziquantel | |
Giun như sợi chỉ treo trên da, mụn nhỏ | Trùng mỏ neo (Lernaea) Một loại ký sinh trùng giáp xác có thể nhìn thấy bằng mắt thường. |
Có thể dùng nhíp gắp ra | |
Màng trắng bao phủ gần hết hoặc toàn bộ cơ thể, cá thở hổn hển hoặc nặng nhọc, cá nằm lờ đờ ở tầng đáy | Chilodonella (Chilodonella cyprini) Một loại ký sinh trùng đơn bào cực nhỏ. |
Thuốc điều trị bệnh phổ rộng (Broad Spectrum Disease Treatment) | Có thể thử thuốc Pond Fish Treatment |
Cá lờ đờ, nằm bệt dưới đáy, thở hổn hển hoặc thở nặng nhọc, nhảy lên, có vết thương nhỏ màu đỏ | Trichodina (Trichodina sp) Một loại ký sinh trùng đơn bào cực nhỏ. | Thuốc điều trị bệnh phổ rộng (Broad Spectrum Disease Treatment) | Có thể thử thuốc Pond Fish Treatment |
Các mảng hơi xanh / trắng trên cơ thể, các vết thương nhỏ màu đỏ | Costia (Ichthyobodo mortatrix) Một loại ký sinh trùng cực nhỏ. | Thuốc điều trị bệnh phổ rộng (Broad Spectrum Disease Treatment) | Có thể thử thuốc Pond Fish Treatment |
Chậm chạp, nhảy lên, vết thương hình mạng nhện trên da, vây đỏ, vây bị kẹp | Sán trên cơ thể (Gyrodactylus). Một con sâu siêu nhỏ | Thuốc Praziquantel | |
Nhảy lên, bơi lội thất thường. Có thể nhìn thấy bằng mắt thường vật thể nhỏ hình đĩa trong suốt có đường kính lên đến 1 cm. | Rận cá (Argulus) Một loài giáp xác có thể nhìn thấy bằng mắt thường. | Có thể dùng nhíp gắp ra | |
Có thể nhìn thấy những con ‘giun’ lớn màu sẫm bám trên cơ thể cá bằng mắt thường | Đỉa (Piscicola sp). thuộc giun đốt, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. | Có thể dùng nhíp gắp ra |
Các triệu chứng do vi khuẩn / nấm | Nguyên nhân khả dĩ | Cách điều trị được khuyến nghị | Phương pháp điều trị khác |
---|---|---|---|
Bụng sưng to, có vảy lòi ra ngoài | Bệnh phù. Thường do nhiễm vi khuẩn bên trong | Dùng thuốc WipeOut | Có thể thử thuốc Medicated Koi Food |
Các mảng trắng giống như bông trên vây, thân hoặc miệng (đôi khi cũng có màu xanh lục). | Nấm (Saprolegnia sp.) | Dùng thuốc Pimafix | Có thể thử thuốc Knockout |
Vết loét hở có viền đỏ. | Loét – (Pseudomonas sp) Nhiễm khuẩn | Dùng thuốc Tricide Neo | |
Sưng mắt | Bệnh popeye – Nhiễm khuẩn (Pseudomonas sp) | Dùng thuốc WipeOut | Có thể thử thuốc Medicated Koi Food |
Các vệt đỏ ở thân và vây, hoặc đỏ toàn thân. | Nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn (Aeromonas sp.) | Dùng thuốc WipeOut | Có thể thử thuốc Medicated Koi Food |
Vây hoặc đuôi bị tổn thương, rách | Bệnh thối vây (Pseudomonas sp) – Nhiễm khuẩn | Dùng thuốc WipeOut | Có thể thử thuốc Medicated Koi Food |
Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh ở Koi
Tất nhiên, tốt hơn hết là bạn nên cố gắng giữ cho cá của bạn luôn khỏe mạnh nhất có thể để giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Vậy làm cách nào để phòng bệnh cho cá koi? Quan trọng nhất – giữ cho môi trường ao nuôi của bạn sạch sẽ (chất lượng nước kém gây căng thẳng cho cá và giảm khả năng miễn dịch của chúng). Bằng cách duy trì chất lượng nước tối ưu, cá của bạn sẽ khỏe mạnh, hệ thống miễn dịch của chúng sẽ mạnh mẽ và cá sẽ có khả năng chống lại các mối đe dọa bệnh tật tiềm ẩn.
- Duy trì chất lượng nước tối ưu trong ao, chất lượng nước kém có thể là nguyên nhân chính gây ra dịch bệnh. Bạn có thể đạt được điều này bằng cách không để quá nhiều cá trong ao, lắp đặt một hệ thống lọc tuyệt vời và thực hiện bảo dưỡng ao thích hợp.
- Cách ly tất cả những cá Koi mới. Cá mới, cho dù cá đã được cách ly tốt như thế nào tại đại lý cá Koi đều có thể mang ký sinh trùng vào ao của bạn.
- Thực hiện bảo trì bộ lọc thường xuyên, thay nước và kiểm tra chất lượng nước.