Cá Koi - Hồ Koi
Danh sách các loại và giống cá chép Koi mới nhất
Th4
Cá Koi được cho là xuất hiện vào năm 200 sau Công Nguyên khi người Trung Quốc xâm chiếm Nhật Bản. Trong hàng ngàn năm, chúng được sử dụng như một nguồn cung cấp thức ăn cho người Nhật. Tuy nhiên, khi những người nông dân trồng lúa nhận thấy sự đột biến màu sắc sặc sỡ của cá, họ bắt đầu gây giống một cách chọn lọc vào thế kỉ thứ 4. Vì vậy, cá Koi hiện đại của Nhật được sinh ra.
Ngày nay, có 13 loài cá Koi chính và hàng trăm loại cá Koi lai tạo khác. Do có hoa văn sặc sỡ và nhiều biến thể khác nhau, chúng trở thành biểu tượng trong văn hóa Nhật Bản và có giá trị với những người yêu thích và nhân giống chúng. Vì vậy trong bài viết hôm nay, hãy cùng Koi Xinh tìm hiểu 13 loại cá Koi phổ biến này nhé!
1) Cá Koi Koharu
Nhiều người thích chơi cá Koi nói: “Sở thích chơi cá Koi bắt đầu với cá Koharu và kết thúc bởi cá Koharu”!
Khi bạn nghĩ về cá Koi, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ về ít nhất một trong ba loài cá Gosanke. Gosanke có nghĩa là “ba gia đình” trong tiếng Nhật. Thuật ngữ này chỉ ba loại cá Koi hằng đầu, được lai tạo phổ biến nhất trong giới cá Koi là Koharu, Taiso Sanshoku và Showa Sanshoku. Ba giống cá Koi này phổ biến và nổi tiếng vì màu sắc, kích thước và hình dáng đẹp nhất.
Kohaku là một trong những giống cá Koi lâu đời nhất và phổ biến nhất hiện có. Chúng có thể được nhận biết bởi toàn thân màu trắng tinh và những mảng màu đỏ tươi (hi). Cái tên Kohaku có nghĩa là “hổ phách” trong tiếng Nhật dùng để mô tả những dấu ấn đẹp đẽ, rực lửa. Có rất nhiều giống Kohaku với vô số mẫu khác nhau. Một vài trong số những giống này bao gồm Nidon Kohaku, Sandan Kohaku và Tancho Kohaku.
Cá Kohaku thường được đánh giá bằng độ sáng của màu sắc và độ sắc nét của các mảng màu đỏ (hi). Một con cá Koi Kohaku tốt sẽ có lớp nền trắng tinh, không tì vết với màu đỏ cam rõ nét, nhất quán. Các mảng màu không quá quan trọng, miễn là tất cả đều cùng màu. Cá Koi Kohaku lớn và mập là dấu hiệu cho thấy một con cá khỏe mạnh.
Nguồn gốc chính xác của Kohaku là vẫn còn phụ thuộc vào sự suy đoán, nhưng người ta chấp nhận rộng rãi rằng chúng được tạo ra bằng cách lai tạo một con cái màu trắng, đầu đỏ và một con đực màu trắng có đốm hình hoa anh đào. Một giả thuyết khác cho rằng màu trắng và đỏ này là kết quả của một đột biến gen ngẫu nhiên vào những năm 1880. Sự độc đáo và hấp dẫn này khiến người ta bắt đầu nhân giống một cách có chọn lọc.
2) Cá Koi Taisho Sanke Nhật
Được biết đến như cá Koi Sanke hay đơn giản là cá Koi Tansho hoặc cá Koi Sanke, Taisho Sanke được đặt tên theo thời điểm mà chúng xuất hiện, thời kì Taisho (1912-1926 TCN). Khi người nuôi cá Koi để ý thấy những chấm nhỏ màu đen trên lưng cá Koi Kohaku, họ bắt đầu nhân giống có chọn lọc. Những chấm này cuối cùng được gọi là sumi.
Cá Koi có ba màu được biết đến với cái tên “Sanshoku” ( có nghĩa là ba màu trong tiếng Nhật). Cá Koi Taisho gồm ba màu trên cơ thể là đỏ, trắng và đen. Một con cá Koi Taisho chất lượng sẽ có màu trắng thuần nhất cùng với màu đỏ-cam (hi) đặc trưng. Thêm vào đó là các chấm sumi đen như mực xuất hiện nhiều trên cơ thể cá. Sẽ không có vấn đề gì nếu sumi màu đỏ (gọi là Tsubo Sumi), hoặc màu trắng (gọi là Kassane Sumi) hoặc thậm chí khi cá không có chấm sumi trên đầu.
3) Cá Koi Showa Sanshoku
Cá Koi Showa là một trong những loài cá Koi được phát hiện muộn nhất. Nó không hoàn toàn được phát hiện cho đến năm 1965 trong thời kì Showa của Nhật. Tên của nó cũng được đặt theo tên của thời kì này. Cá Koi Showa xuất hiện vào năm 1927 khi một người nuôi cá tên Jukichi Hoshino cho lai cá Koi Kohaku (có màu trắng và đỏ) và cá Koi Kiutsuri (gồm màu vàng và đen). Cá Koi Showa có trứng màu đỏ, màu trắng xỉn, thậm chí không có màu.
Mãi cho đến những năm 1960, một nhà lai tạo khác tên là Tomiji Kobayashi đã ghép những con cá Koi Showa của mình với cá Koi Kohaku sở hữu màu đỏ đậm để tạo ra những con cá Koi Showa hấp dẫn hiện nay. Từ đó, loài cá này thường được gọi là cá Koi Kobayashi Showa. Dòng này sở hữu những thứ xuất hiện ở cá Koi Showa hiện đại và thường được gọi là cá Koi Showa kiểu cũ.
Cá Koi Showa có cơ thể màu đen với các mảng màu trắng (shiro) và đỏ. Một con cá Koi Showa chất lượng tốt sẽ có màu đen là chủ yếu và rất ít màu trắng để làm nổi bật nó. Các chấm đỏ (hi) của chúng phải tươi sáng và rực rỡ với các cạnh sắc nét. Các đốm đen (sumi) hòa vào vây của chúng, được gọi là motoguro. Một hình mẫu rất được tìm kiếm trên cá Koi Showa là một ngọn lửa màu đen (sumi) trên đầu của chúng. Có thể rất khó để lai tạo ra những con cá Koi Showa chất lượng cao vì các mẫu của chúng liên tục thay đổi trong suốt giai đoạn con non và có thể thay đổi cho đến khi trưởng thành.
Có thể khó để phân biệt giữa cá Koi Showa và cá Koi Sanke vì chúng trông rất giống nhau. Có nhiều cách để phân biệt chúng, nhưng chỉ cần nhớ dấu hiệu này. Cá Koi Showa sẽ luôn đen hơn Koi Sanke và nếu có màu đen trên đầu thì đó là con cá Koi Showa!
4) Cá Koi Chagoi
Cá Koi Chagoi là một loài cá lớn hiền lành, được biết đến với việc chào hỏi chủ nhân của nó khi đến gần và thậm chí ăn thịt đồng loại!
Giống cá Koi đặc biệt này sẽ phát triển đến kích thước khổng lồ nhanh hơn hầu hết các loài do tính háu ăn của nó. Hầu hết các con cá trưởng thành sẽ có kích thước đến 1m hoặc hơn. Theo nguyên tắc chung, nếu một con Koi Chagoi non được chăm sóc tốt thì nó sẽ phát triển rất nhanh khi trưởng thành.
Cá Koi Chagoi được đặt tên theo từ tiếng Nhật có nghĩa là “trà” vì Chagoi có giá trị và được săn lùng nhiều nhất vì màu trà sữa đẹp mắt. Tuy nhiên, chúng có thể có nhiều màu khác nhau như nâu và đôi khi thậm chí là xanh lục. Một số loại Chagoi phổ biến là Rootbeer Chagoi (nâu đỏ), Green Chagoi (xanh nhạt) và Brown Chagoi (có màu từ nhạt đến nâu đậm).
Các màu sắc khác nhau sẽ được đánh giá theo phân loại riêng và sẽ có đặc trưng riêng biệt. Nhưng nhìn chung, một con cá Koi Chagoi chất lượng sẽ có màu sắc đồng đều, thân hình to và đầy đặn, có các vảy xếp liền nhau.
5) Cá Koi Tancho
Tất cả các loại cá Koi đều có ý nghĩa lớn đối với văn hóa Nhật Bản, tuy nhiên, cá Koi Tancho đã đưa văn hóa Nhật Bản lên một tầm cao khác. Chúng không chỉ giống cờ Nhật Bản mà còn được đặt theo tên của loài sếu đầu đỏ linh thiêng (Grus japonensis), được gọi là “tancho” trong tiếng Nhật. Những con sếu này là biểu tượng của sự may mắn và lòng chung thủy.
Cá Koi Tancho là một trong những giống cá Koi hiếm nhất vì chúng không thể lai tạo đặc biệt. Điều này là do về mặt kỹ thuật, chúng là sự kết hợp của Kohaku, Taisho hoặc Showa, được sinh ra với chỉ một đốm đỏ trên đầu chứ không phải là toàn bộ vảy (hi).
Việc lai tạo có chọn lọc là điều vô cùng khó khăn vì có vô số các alen di truyền chịu trách nhiệm về màu sắc và kiểu dáng của cá Koi. Vì vậy giống cá này thường được săn lùng nhiều do tính hiếm và không có khả năng lai tạo liên tục hoặc với số lượng lớn, ngay cả trong số các giống cá Gosanke. Nếu bạn muốn có một giống cá Koi cụ thể, chẳng hạn như cá Koi Tancho, thì cơ hội khá là hiếm vì ngay cả khi lai tạo hai bố mẹ Tancho thì tỉ lệ sinh ra những con giống nhau vẫn hoàn toàn thấp.
Tất cả cá Koi Tancho sẽ có đốm đỏ đặc trưng, nhưng màu cơ thể của chúng sẽ khác nhau tùy thuộc vào giống bố mẹ. Cơ thể của chúng có thể có màu trắng tuyền (cá Koi Tancho Kohaku), màu trắng với các đốm đen nhỏ (cá Koi Tancho Sanke), hoặc màu trắng với các dải đen lớn (cá Koi Tancho Showa). Một con cá Koi Tancho hoàn hảo sẽ có màu nền trắng tinh, những đốm sumi đen như mực và một đốm đỏ thẫm ở giữa. Vị trí này có dạng hình bầu dục, hình trái tim hoặc hình thoi, nhưng hình tròn là phổ biến nhất.
6) Cá Koi Utsuri
Cá Koi Utsuri, còn được gọi là cá Utsurimono là một giống cá có nguồn gốc từ cá Koi Showa. Mất đến 65 năm để hoàn thiện giống cá Koi Utsuri nhưng kết quả thật sự rất đáng để chờ đợi!
Cá Koi Utsuri là một giống cá Koi tuyệt đẹp được biết đến với hoa văn sumi có độ tương phản cao và màu sắc nổi bật. Hiện tại chỉ có ba loại cá Koi Utsuri là cá Koi Shiro Utsuri có màu đen và trắng, cá Koi Hi Utsuri có màu đen và đỏ, cá Koi Ki Utsuri có màu đen và vàng.
Một con cá Koi Utsuri chất lượng tốt sẽ có chấm sumi màu đen như mực và nhiều màu sắc nổi bật có thể là trắng, đỏ hoặc vàng với các cạnh sắc nét. Lí tưởng nhất là cá Koi Utsuri với “hachiware”. Chúng có màu đen ở một phía của đầu và phía còn lại thì có màu sắc nổi bật khác. Mặc dù những nhà lai tạo có thể tạo ra những con cá Koi Utsuri bắt mắt, nhưng chúng hiếm khi giành chiến thắng trong cuộc thi bởi vì kích thước của chúng không tương xứng.
7) Cá Koi Asagi
Không giống như nhiều giống cá Koi khác, cá Koi Asagi có màu sắc dịu, không rõ ràng nhưng được cho là một đặc trưng riêng. Tuy nhiên, chúng là một trong những loài phổ biến nhất trong cộng đồng cá Koi!
Cá Koi Asagi có vảy màu xám xanh kim loại trên lưng với kiểu vảy giống như kim cương. Ở hai phía lưng, mặt dưới và đuôi của chúng có những mảng màu đỏ tươi (hi) nổi lên tương phản với phần còn lại của cơ thể. Một số con có nhiều màu đỏ hơn những con khác (Hi Asagi), một số con thì có một vệt màu trắng nằm giữa vảy xám và hi đỏ (cá Koi Taki Asagi).
Rất khó để lai tạo một con cá Koi Asagi hoàn hảo. Cá Koi Asagi chất lượng tốt sẽ có đầu trắng tinh, nhưng thường thì chúng sinh ra với đầu xám. Các chấm đỏ (hi) của chúng phải đối xứng và phải được xác định rõ ràng và không có sắc tố rải rác trên các màu khác của cơ thể của nó. Nhiều nhà lai tạo cũng mong muốn cá Koi Asagi của họ có đôi mắt đỏ hơn là màu đen tiêu chuẩn vốn chỉ phù hợp với đột biến gen.
Một đặc điểm độc đáo mà cá Koi Asagi có là chúng thường được sinh ra với lớp da nhìn xuyên thấu, cho phép bạn nhìn thấy hộp sọ của chúng. May mắn thay, chúng luôn phát triển bình thường.
8) Cá Koi Bekko
Cá Koi Bekko được biết đến vì sự đơn giản của chúng. Chúng có thể có ba màu khác nhau: trắng (cá Koi Shiro Bekko), đỏ (cá Koi Aka Bekko), đen (cá Koi Ki Bekko). Cá Koi Shiro Uisuri phổ biến nhất trong khi cá Koi Ki Bekko lại hiếm nhất.
Từ những màu cơ bản trên thân, cá Koi Bekko có những đốm đen (sumi) rải rác nhưng cân đối chạy dọc lưng. Cá Koi Bekko chất lượng tốt sẽ có màu sắc tươi sáng, rực rỡ, màu đen tuyền như mực và phần đầu trắng tinh. Những đốm đen (sumi) bắt đầu xuất hiện ở vai và tiếp tục xuống đuôi. Việc chúng có đôi mắt xanh cũng là điều mà nhiều người nuôi mong muốn.
Cần lưu ý rằng nếu cá Koi Shiro Bekko có màu đỏ, người ta sẽ tự động coi nó cá Koi Sanke ngay cả khi nó chỉ là một đốm nhỏ. Cá Koi Ki hoặc cá Koi Aka Bekko cũng tương tự.
9) Cá Koi Shusui
Trong thế giới cá Koi cũng có cả loại cá Koi không có vảy. Đặc điểm này gọi là Doitsu và cá Koi Shusui cũng sở hữu đặc điểm này.
Cá Koi Shusui được tạo ra bởi sự lai tạo chéo giữa cá Koi Doitsugoi (giống cá Koi của Đức mà không có vảy) với cá Koi Asagi. Kết quả là cá Koi Asagi không vảy ra đời. Tuy nhiên, điều này không mấy thú vị bởi bạn có thể tạo ra nhiều cá Koi Doitsu khác nhau. Cá Koi Shusui nổi tiếng với lịch sử ra đời và cùng với cá Koi Asagi, cá Koi Shusui là loài cá Koi duy nhất còn lại có màu xanh.
Bởi vì cá Koi Shusui là loại cá không vảy, chúng có thể khoe những màu sắc đặc biệt trên cơ thể chúng. Giống như cá Asagi, chúng có những hoa văn màu xanh trên thân, các chấm đỏ (hi) chạy dọc hai bên và màu trắng (shiro) ở giữa. Một con cá Koi Shusui chất lượng có một thế đối xứng tốt ở các phần dọc lưng cũng như các chấm đỏ (hi) ở má, đầu, vây và tất nhiên, ở cả ở dọc hai bên.
10) Cá Koi Koromo
Từ komoro trong tiếng Nhật có nghĩa là “áo choàng”, ngụ ý tới màu sắc đặc biệt về vây của cá Koi Koromo.
Sự đa dạng của cá Koi Komoro được tạo ra bởi cá đực Kohaku với cá cái Asagi. Vì thế, cá Koi Komoro có các chấm đỏ đặc biệt (hi) của cá Kohaku và màu chàm ở đầu vây của cá Koi Asagi. Chúng có thể là cá Koi Ai Komoro (màu đỏ và trắng), cá Koi Komoro Sanshoku (màu đỏ và trắng cùng các chấm màu đen nhỏ), cá Koi Showa (màu đỏ và trắng với các chấm đen lớn) và một số loại khác,….
Một con cá Koi Komoro chất lượng tốt phải có hoa văn Koharu ở bên dưới và màu chàm trên những chiếc vảy hình lưỡi liềm. Màu chàm này được sắp xếp theo một trật tự và chỉ xuất hiện trên các chấm đỏ của chúng (hi). Lớp màu chàm có thể trở nên đậm hơn khi cá già hơn, màu sắc đậm đó có thể lấn át đi những tiêu chuẩn tốt để cá phát triển.
Rất khó để lai tạo được một con cá Koi Komoro bởi vì cần nhiều tiêu chuẩn chuyên hóa.
11) Cá Koi Goshiki
Goshiki trong tiếng Nhật có nghĩa là “năm màu”, ám chỉ tới việc rằng cá Koi Goshiki là sự kết hợp của năm màu: đen, trắng, đỏ, nâu/xám và xanh. Một con cá Koi Goshiki có màu trắng với các chấm đỏ hoa văn Kohaku, nổi bật bởi các màu đen, xanh và xám hoặc nâu dạng lưới. Các chấm đỏ (hi) thường sáng và đậm trong khi vảy của chúng thì hoàn toàn là màu trắng. Thông thường, các màu sắc dạng lưới hòa vào nhau vì vậy, khó để phân biệt ra năm màu khác nhau trên thân cá Koi Goshiki.
Cá Koi Goshiki lần đầu được lai giống vào những năm 1900 nhưng nguồn gốc chính xác của chúng thì vẫn đang còn tranh cãi. Một vài người tin rằng cá Koi Goshiki là sự kết hợp của cá Koi Sanke (có màu trắng và đỏ) và cá Koi Asagi (có các lưới màu sặc sỡ). Ý kiến khác lại cho rằng cá Koi Goshiki là sự kết hợp giữa cá Asagi và cá Kohaku. Những nghiên cứu gen về sau cho thấy cá Koi là sự kết hợp giữa cá Koi Goshiki và cá Koi Asagi.
12) Cá Koi Kin Gin Rin
Cá Koi Kin Gin Rin không thực sự là một loài cá đặc biệt nhưng thường được yêu thích bởi lớp vảy của chúng. Cá Koi Kin Gin Rin chuyển gần tới “vảy cá phản chiếu màu bạc” và đó là sự ngụ ý tới vảy cá bóng, giống kim loại. Với điều này dẫn tới có hai loại: cá Koi Gin Rin có vảy màu bạc hoặc sáng bóng trong khi cá Koi Kin Rin có vảy màu vàng hoặc ngả màu đồng. Nguyên nhân của những chiếc vảy có dạng hình kim cương là sự hiện diện của các sắc tố tinh thể được biết đến như guanite, chất mà tồn tại trong tự nhiên ở một vài loài cá như cách giúp chúng hòa vào nước và ít bị phát hiện bởi kẻ săn mồi. Người nuôi cá Koi khám phá ra điều này và chọn lọc những đặc điểm gần giống đặc điểm của cá Koi Kin Gin Rin.
Để được gọi là cá Koi Kin Gin Rin, cá phải có ít nhất ba hằng vảy như kim loại. Thêm vào đó, cá Koi Kin Gin Rin sẽ có vảy như kim loiaj trong suốt cả chu trình sống. Vì lí do này, cá Koi Kin Gin Rin khi còn nhỏ sáng hơn và phản chiếu nhiều hơn khi chúng trưởng thành. Khi cá Koi trở nên giá hơn, da bắt đầu bao xung quanh lớp vảy, làm cho lớp vảy đó như rộng ra, làm liên tưởng tới hoa văn Furkurin, Thông thường, da của chúng sẽ sáng bóng (Hikari), làm cho chúng có dạng vảy giống kim cương hơn khi còn non, điều mà cực kì được mong chờ trong cuộc thi cá Koi.
13) Cá Koi Ogon
Cá Koi Ogon sở hữu một màu nhất định, được chia thành hai loại chính là cá Koi vàng ánh kim và cá Koi Yamabuki. Cá Koi vàng ánh kim có mùa bạc trắng sáng trong khi cá Koi Yamabuki sống trong môi trường nước ấm và có màu vàng kim, màu vàng hoặc màu đồng. Cá Koi Ogon có thể lai giữa cá Koi Doitsu (không có vảy) và cá Koi Kin Gin Rin (vảy giống kim loại). Cá Koi Ogon thực sự thường có màu bạc và sáng bóng, bất kể là loại cá ra đời là kết quả của cá Koi Hikari (da bóng) hoặc vảy như cá Koi Kin Gin Rin.
Cá Koi Ogon đa dạng hơn so với các loài cá Koi đã xuất hiện hàng trăm năm trước. Vào những năm 1910, khi một vài đứa trẻ đang chơi gần sông thì chúng bắt được một con cá màu đen có vảy sáng bạc. Một người đàn ông địa phương tên Sawata Aoki đã bắt con cá Koi đó và dốc sức nghiên cứu trong vài chục năm để lai tạo ra giống cá có cơ thể hoàn toàn chỉ có màu kim loại. Việc tạo ra cá Koi Ogon đầu tiên mất tới 25 năm.
Có những loài cá Koi thân thiện với con người và chính bản thân chúng tạo nên hứng thú đối với những người nuôi cá thậm chí khi không bước vào bất cứ một cuộc cạnh tranh nào cả.
