Nuôi cá Koi con

• Dịch: Huyền Nguyễn

1. Đừng cố nuôi quá nhiều cá con vì thả quá nhiều có thể dẫn đến chất lượng nước kém và gây ra hiện tượng ăn thịt đồng loại. Chỉ nuôi đủ số lượng cá phù hợp với khu vực bạn có để nuôi chúng, bể có kích thước 2,5 mét x 2 mét có diện tích bề mặt là 5 mét vuông, vì vậy có thể nuôi tối đa 500 đến 750 con trong môi trường này, đây là số lượng cá con hợp lý để một người có sở thích nuôi cá chăm sóc. Nếu bạn có quá nhiều trứng sống thì bạn có thể tháo dây đẻ trứng có gắn trứng trước khi chúng nở. (Bạn có thể chia sẻ một số với bạn bè nếu bạn muốn, vận chuyển chúng giống như cách bạn vận chuyển cá trưởng thành, trong một túi nhựa có nước và không khí hoặc oxy). Bằng cách đó, bạn sẽ chỉ nuôi những con cá con nở ra từ những quả trứng mắc kẹt vào các cạnh hoặc chân của bể đẻ. Một cách khác để kiểm soát số lượng cá mà bạn nuôi là ấp cá, xả nước xuống bể, bắt cá con và sau đó đếm, chỉ giữ lại số lượng cá mà bạn nghĩ rằng bạn có thể chăm sóc tốt.

2. Lọc nước luôn là vấn đề trong quá trình nuôi cá và tốn nhiều công sức trong môi trường bể nuôi. Một miếng bọt biển ở cuối máy bơm chìm tạo ra một tấm chắn hiệu quả để ngăn cá con bị hút vào máy bơm nhưng nó sẽ cần được làm sạch hàng ngày. Kích thước của bộ lọc phụ thuộc vào số lượng cá và kích thước của bể. (Chúng tôi không sử dụng bộ lọc khi chúng tôi nuôi cá con trong ao bùn có hệ sinh thái riêng để cung cấp thức ăn một cách tự nhiên cho cá con). Điều cần thiết là mọi chất thải phải được loại bỏ khỏi sàn bể để ngăn chặn ô nhiễm nước. Phải mất vài ngày để cá con quen với thức ăn dạng bột vì chúng chưa quen và cần tìm hiểu về thức ăn đó. Vì lý do này, bạn sẽ thấy rằng sẽ có khá nhiều thức ăn thừa trong bể nhưng sau hai tuần, lượng thức ăn thừa sẽ ít hơn. Một dấu hiệu tốt cho thấy chúng đang được cho ăn phù hợp là sự xuất hiện của những khối to trên thân cá.

3. Việc tìm kiếm thức ăn phù hợp cho cá là một việc khó khăn khi bạn chỉ tìm kiếm một lượng nhỏ và tại Cuttlebrook Koi Farm, chúng tôi thường mua từng bao tải 20 kg, quá nhiều đối với người nuôi cá với số lượng nhỏ! Trong ao bùn, cá Koi ăn thức ăn đầu tiên là Rotifers và Paramecium và chúng có kích thước khoảng 100 – 150 micron. Bột thức ăn 100 micron nên được rắc lên bề mặt 3 đến 5 lần một ngày trong một tuần, sau đó khi cá con lớn lên, lượng thức ăn nên được tăng lên sao cho khi chúng dài 2,5cm, chúng ở trong môi trường 0,8 đến 1,2 mm với chế độ ăn kiêng crumb. Ngoài ra, Artemia, hoặc tôm ngâm nước muối, là một nguồn thức ăn giai đoạn đầu khá tốt, bổ dưỡng và giàu Omega 3 nhưng không tiện lợi như thức ăn dạng bột. Bạn có thể tự làm Artemia, có thể được ấp nở tôm từ nang trong một lồng ấp đặc biệt, trong đó nước muối và hơi ấm sẽ khuyến khích tôm nở. Sau khi nở, đem chúng cho cá con ăn.

4. Dịch bệnh luôn là nỗi lo lắng và việc xác định sớm là điều cần thiết đối với cá con. Cá chết thường là dấu hiệu của suy dinh dưỡng hoặc bệnh tật. Cá Koi quá nhỏ để cạo da, vì vậy bạn sẽ phải đặt một con cá trông ốm yếu trên một tấm kính hiển vi có nhỏ một giọt nước và sử dụng kính hiển vi, hãy nhìn vào đuôi trước vì đây là nơi bạn sẽ nhìn thấy dấu hiệu đầu tiên của ký sinh trùng. Điều trị bệnh ở cá con cũng giống như đối với cá trưởng thành, xác định vấn đề trước tiên bằng kính hiển vi và chỉ điều trị khi bạn chắc chắn rằng bạn biết cá của bạn đang gặp phải loại ký sinh trùng nào. Chỉ điều trị nếu bạn buộc phải điều trị. Một biện pháp an toàn đó là đảm bảo cá bố mẹ sạch sẽ trước khi sinh sản và không sử dụng nước trong bể cá trưởng thành để nuôi cá con sẽ giúp ngăn chặn bệnh ở cá con.

5. Phân loại cá con và chọn những con mà bạn sẽ nuôi là rất quan trọng. Đây là một công việc tốn nhiều thời gian nhưng phải được thực hiện cẩn thận để đảm bảo cá con không bị căng thẳng quá mức. Tại Cuttlebrook, chúng tôi có một khu vực và thiết bị chuyên dụng để thực hiện việc lựa chọn vì chúng tôi dành một lượng thời gian lớn trong những tháng mùa xuân và mùa hè cho nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này. Về nguyên tắc, những gì chúng ta cần có là một khay ( hoặc một cái bồn) chứa cùng loại nước mà cá con đang được nuôi trong bể, những con cá được lựa chọn sẽ được thả vào một lưới giữ treo lơ lửng trong khay (sử dụng lưới giữ giúp việc bắt cá con trở lại sau đó dễ dàng hơn và do đó gây ít căng thẳng hơn cho chúng) và những con cá mà chúng tôi không nuôi sẽ được thả vào một bể riêng biệt. Chúng tôi dùng một cái lưới chảo để xúc một ít cá con lên để có thể quan sát kỹ chúng và một cái thìa nhỏ (có kích thước tương đương với cá con) để chọn cá con mà chúng tôi muốn giữ lại. Sau khi chúng tôi đã bắt lên và chọn lọc qua tất cả các số lượng Koi con mà chúng tôi có trong một ao cụ thể, chúng tôi đưa những con cá được chọn trở lại ao. (Những con cá mà chúng tôi không muốn giữ lại sẽ được bán đi). Đảm bảo rằng bạn cung cấp hệ thống sục khí cho cá Koi con, đặc biệt là trong những tháng mùa hè ấm áp hơn vì chúng có thể nhanh chóng bị thiếu oxy khi bị giữ trong không gian hạn chế trong bất kỳ khoảng thời gian nào và đảm bảo nước không nóng hơn nhiều so với nước ở ao nuôi.

Lần lựa chọn đầu tiên diễn ra trên cá Koi con 4 -5 tuần sau khi chúng được thả vào ao bùn lần đầu tiên

6. Cá con sẽ phát triển đến kích thước 20mm- 25mm sau 4 đến 5 tuần được thả ao và đây là lúc PHẢI thực hiện chọn lọc. Nếu những con cá tốt nhất không được lựa chọn để tăng trưởng thêm và loại bỏ những con dị dạng, yếu ớt và xấu xí, thì sự tăng trưởng và sức khỏe của toàn bộ quần thể sẽ bị ảnh hưởng. Ở giai đoạn này, chỉ nên nuôi 10 con cá Koi trên một mét vuông. (Trong mọi trường hợp, không nên thả bất kỳ con cá có vấn đề nào vào tự nhiên, điều này không phù hợp pháp và phải tách nuôi riêng chúng ngay khi bạn phát hiện ra vấn đề). Lần lựa chọn đầu tiên diễn ra khi cá Koi con có chiều dài khoảng 2,5 mm và bạn sẽ thấy rằng ngay cả khi bạn lai tạo một giống cụ thể, rất có thể, bạn sẽ không nhận ra nhiều con cá con là giống bạn đã chọn, đây là lý do mà việc chọn lọc phải được thực hiện và bạn chỉ giữ lại những con cá tốt nhất có sự đa dạng mà bạn đã chọn. Ví dụ như khi chọn Sanke, bạn sẽ tìm thấy tất cả các biến thể sau: Benigoi (đỏ), Shiro Muji (trắng), Aka Bekko (đỏ với đen) Shiro Bekko (trắng với đen), Kohaku (trắng với đỏ ) và Sanke (màu trắng với hoa văn đỏ và đen). Những con phát triển nhanh nhất thường là giống Benigoi vì chúng gần giống về mặt di truyền với cá chép, nguồn gốc của giống Nishikigoi. Nếu bạn nuôi những con cá này, có khả năng chúng sẽ nhanh chóng lớn hơn cá cùng đàn và sẽ sớm bắt đầu ăn thịt chúng! Đây là ba bức ảnh của cùng một nhóm giống Sanke, được lai tạo vào năm 2006. Bức ảnh đầu tiên là cá trước khi chọn lọc.

Cá con Sanke 4-5 tuần tuổi trước lần chọn lọc đầu tiên

Bức tranh thứ hai, sau khi chọn lọc, một số trong số ít cá con được chọn để nuôi thêm 4-5 tuần nữa.

Cá con Sanke lai tạo năm 2006 sau lần chọn lọc đầu tiên

Chúng có màu sắc rất nhạt và đặc biệt khó phát hiện ra hoa văn màu đỏ. Ở giai đoạn này, bạn nên tìm kiếm những con cá có thể hình đẹp (không quá béo hoặc quá gầy), không bị dị tật và chất lượng da tốt. Cố gắng tìm một mẫu cá cân đối nhất có thể. Đừng vội lo lắng rằng màu đỏ rất nhạt vì điều này là bình thường ở cá Koi non và màu đỏ sẽ trở nên đậm hơn khi cá Koi già đi và da của nó dày lên.

7. Lần chọn lọc thứ hai diễn ra sau 4-5 tuần khi cá Koi có chiều dài khoảng 5 – 7,5 cm. Giống cá Sanke trong hình này cũng giống như hình trước và bạn có thể thấy chúng đã thay đổi nhiều như thế nào chỉ trong một thời gian ngắn.

Giống Sanke và Ochiba lai tạo năm 2006 ở lần chọn lọc thứ hai

Bạn vẫn sẽ tìm kiếm những con cá có đặc điểm tương tự ở kích thước này và vì Koi lớn hơn, những đặc điểm đó cũng dễ phát hiện hơn nhiều.

8. Việc lựa chọn diễn ra trong suốt cuộc đời của một chú cá Koi và diễn ra mỗi khi chúng được thu hoạch. Hình ảnh này cho thấy một con cá Sanke, từ lần sinh sản vào năm 2006 trong hình trước đó, ra khỏi ao bùn vào mùa thu năm 2008. Như bạn có thể thấy, màu sắc cá Koi đã trở nên đậm hơn và sumi đã phát triển làm cho những chú cá Koi này mang đặc điểm điển hình về sự đa dạng của loài. Cần có thời gian để cá Koi phát triển và cho thấy lý do tại sao việc lựa chọn sớm lại quan trọng như vậy.

Giống Sanke lai tạo năm 2006 được thu hoạch lần cuối vào mùa thu năm 2008

9. Tại một số thời điểm, bạn có thể muốn cho cá Koi con của mình làm quen với hồ chính. Koi thường ăn bất cứ thứ gì vừa miệng và nếu cá Koi trưởng thành của bạn bắt gặp một chú cá Koi con, rất có thể chúng sẽ coi đó như một món ăn vặt ngon lành! Vì lý do này, tôi khuyên bạn không nên thả vào ao những chú cá Koi nhỏ có kích thước vừa với miệng của cá Koi lớn nhất trong ao.

10. Khi chăm sóc cá nhỏ cùng với những con lớn, bạn có thể thấy rằng những con cá nhỏ hơn thường bị đe dọa bởi những con Koi lớn hơn và chúng sẽ làm theo bản năng của mình và cố gắng hết sức để trốn lá lớn. Điều này có nghĩa là bạn sẽ không nhìn thấy chúng nhiều nhưng hãy cố gắng hết sức để theo dõi chúng và đảm bảo rằng bất kỳ loại thức ăn nào bạn cho chúng ăn đều có kích thước phù hợp với những con cá Koi nhỏ nhất.