Nishikigoi là gì? – Lịch sử cá Koi – giải thích và ý nghĩa

• Dịch: Huyền Nguyễn

Tìm hiểu lịch sử của cá Koi (Nishikigoi) và quá trình chúng trở thành những viên ngọc sống tuyệt đẹp như vậy. Tìm hiểu về nguồn gốc của Koi từ cá Chép Nhật Bản và quá trình chọn lọc lâu dài đã tạo ra những cơ thể mạnh mẽ với màu sắc rực rỡ.

Định nghĩa từ “Nishikigoi”: Cá Koi Nhật Bản

Cái tên “Nishikigoi” là một thuật ngữ được sử dụng lần đầu tiên cách đây 200 năm ở một ngôi làng thuộc tỉnh Niigata, Nhật Bản.

Con cá Nishikigoi đầu tiên được tạo ra bởi những người nông dân nuôi cá trắm đen (hay còn gọi là cá Magoi), một nguồn thức ăn để tồn tại trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của mùa đông, kết quả là, loài cá này sinh ra một con cá Chép có màu sắc rực rỡ với một thân hình đáng ngưỡng mộ, nổi bật so với những con còn lại với vẻ đẹp hiếm có. Khi nhận thức ngày càng tăng, nhiều người bắt đầu đánh giá cao giống cá Nishikigoi như một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời.

Koi là một từ đồng âm của một từ khác có nghĩa là “tình cảm” hoặc “tình yêu” trong tiếng Nhật. Trong số nhiều biểu tượng khác, Koi là biểu tượng của tình yêu và tình bạn ở Nhật Bản.

Cá Koi đang trở thành một biểu tượng hòa bình phổ biến trên toàn thế giới.

Đến thời kỳ Heian (794-1185), cá Koi đã trở nên phổ biến và được các nhà quý tộc ở Nhật Bản nuôi giữ. Các nhà quý tộc rất thích cho cá Koi của họ ăn “Fu”, một nguồn thức ăn quý giá và vẫn được mọi người ăn cho đến ngày nay. Cá Koi bình tĩnh ngoi lên mặt nước khi người nuôi rắc thức ăn Fu và không bao giờ tranh giành nhau. Cho cá ăn Fu quý giá và quan sát hành vi khiêm tốn của cá, người nuôi dưỡng cảm nhận được sự bình yên trong lòng. Tập tính sinh sống yên bình của giống cá này có thể được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Hiện tại, thật khó để tìm thấy một quốc gia nào không có người nuôi cá Koi. Mọi người trên khắp thế giới bị thu hút bởi các đặc tính “hòa bình” và “thân thiện” của cá Koi. Các tác dụng điều trị của việc quan sát và tương tác với cá được nhiều người yêu thích, việc quan sát chúng bơi lội thật là du dương và thư giãn. Vì Koi là loài cá nước ngọt, bạn có thể tạo một khu vườn cá Koi để thư giãn ở hầu hết mọi nơi.

Ý nghĩa của từ Nishikigoi

Được gọi là “viên ngọc bơi (hoặc viên ngọc sống)”, tên riêng của loài cá Koi bắt nguồn từ từ tiếng Nhật “nishiki”, theo truyền thống có nghĩa là những thứ đẹp đẽ hoặc thanh lịch.

Ở Nhật Bản cổ đại, có 4 báu vật Kin (vàng), Gin (bạc), Sango (San hô) và Aya Nishiki (gấm hình), và người ta nói rằng cái tên “Nishiki-goi” được đặt theo tên của “Aya-Nishiki”. Nishikigoi cũng thường được ví như những mẫu thổ cẩm vải lụa dệt truyền thống nhiều màu ở Nhật Bản, “kimono”, được biết đến với màu sắc sặc sỡ nhưng tinh tế và vẻ đẹp nổi bật.

“Ggoi” hay Koi là tên mà Nhật gọi loài cá Chép để ăn. Vì vậy, bạn có thể nói rằng Nishikigoi có nghĩa là “cá Koi quý”

Ban đầu loài cá này được tạo ra để cung cấp một nguồn thực phẩm ở Nhật Bản, những con cá chép hoặc Koi này sớm phát triển thành một loài cá cảnh mà nhiều người nuôi trong ao vườn của họ để tăng thêm vẻ đẹp hoặc làm tỏa sáng cho ao vườn của họ.

Khi khái niệm về những “viên ngọc sống” này được mở rộng, cá Koi bắt đầu tượng trưng cho sự thành công, tham vọng, sự kiên trì và sự thăng tiến trong cuộc sống. Người ta nói rằng trở thành một Nishikigoi là trở thành một con cá thành công trong cuộc sống.

Vì vậy, người Nhật xây dựng nhà sẽ xây thêm một cái ao trong vườn của họ và nuôi cá Koi (Nishikigoi) ở đó như một cách để chủ nhân của ngôi nhà cảm thấy mãn nguyện. Tất nhiên, chúng tôi khuyên bạn nên mua cá Koi Nhật Bản của chúng tôi để thực sự khám phá cách chúng có thể tạo thêm vẻ đẹp và sự cân bằng cho ngôi nhà của bạn.

Lịch sử và nguồn gốc của cá Koi Nhật Bản

Tất cả bắt đầu với sự đột biến.

Trong Nihon shoki (biên niên sử lâu đời nhất ở Nhật Bản), người ta mô tả rằng, vào năm 720 sau Công nguyên, Hoàng đế Keiko, vị hoàng đế thứ 12 của Nhật Bản, đã vung “Kuguri No Miya” để đánh giá cao Koi trên đường đến quận Gifu cùng với các chư hầu của mình. Người ta nói rằng những con Koi mà hoàng đế Keiko đánh giá cao chủ yếu là những con cá Koi màu đen và một vài con cá Koi màu đỏ. Vậy một vài con cá Koi đỏ đến từ đâu? Chúng thực sự được tạo ra bởi hiện tượng đột biến tự nhiên và sau đó dần dần được chọn lọc và lai tạo.

Có nguồn gốc từ làng Yamakoshi và thành phố Ojiya, những con cá Koi (Nishikigoi) đầu tiên được sinh ra từ cá chép Magoi có màu sắc đỏ và vàng cùng với các hoa văn.

Khi cư dân nhận thấy sự thay đổi này, họ bắt đầu lai tạo chọn lọc tại khu vực Niigata có đất đai màu mỡ và khí hậu ôn hòa, điều này càng làm tăng thêm vẻ đẹp và sự đa dạng của loài cá này. Sau nhiều nỗ lực, cá Koi Nhật Bản đã được thế giới biết đến như một “viên ngọc sống” cho đến ngày nay.

Thông qua một quá trình lao động tìm tòi và chọn lọc kĩ lưỡng, cá Koi Nishikigoi được nuôi trong điều kiện cả ngoài trời và trong nhà được giám sát chặt chẽ. Những con cá Koi Nishikigoi này thường xuyên được đánh giá riêng lẻ để tìm ra những mẫu sáng nhất và đẹp nhất.

Hơn một nghìn năm trước ở Trung Quốc, cá chép lần đầu tiên được lai tạo để gây đột biến màu sắc, tại đây việc lai tạo đã dẫn đến sự phát triển của cá Vàng.

Thế giới không biết đến các biến thể màu sắc của cá Koi ở Nhật Bản cho đến đầu những năm 1900 khi cá Koi được đưa vào triển lãm ở Tokyo, Nhật Bản. Từ bộ cá Koi ban đầu này, tất cả các giống cá Koi khác của Nishikigoi đã được tạo ra và đã phát triển thành một sở thích xã hội của nhiều chủ sở hữu ao. Nhiều người đam mê cá Koi tham gia các câu lạc bộ cá Koi tại địa phương để chia sẻ kiến ​​thức về cá và truyền lại cho thế hệ mai sau. Điều quan trọng đối với gia đình chúng tôi là nền văn hóa ngày càng phát triển.

Người ta đã chứng minh rằng chất lượng nước là yếu tố quan trọng để giữ cho những con cá phát triển khỏe mạnh, đó là lý do tại sao nhiều nhà chăn nuôi ở Nhật Bản chỉ sử dụng nguồn nước chất lượng cao nhất để chăm sóc và bảo dưỡng ao. Để tạo ra những chú cá Koi có cơ thể mạnh mẽ và màu sắc rực rỡ, nhiều nhà lai tạo cũng sử dụng thức ăn cho cá Koi để giúp cá Koi luôn vui vẻ và tỏa sáng.

Có bao nhiêu loại cá Koi Nishikigoi?

Với khoảng 200 giống cá Koi Nishikigoi để bạn lựa chọn, phân loại phổ biến nhất là Gosanke được lai tạo từ các giống Kohaku, Taisho Sanshoku Sanke và Showa Sanshoku. Nông dân và các nhà lai tạo cá Koi Nishikigoi đã mở rộng các giống cá Koi Nishikigoi để một số giống cá Koi chỉ hiển thị một số màu và dấu hiệu nhất định trên cơ thể như một “nghệ thuật nông dân” thuần túy.

Với cách diễn đạt nghệ thuật này, các cách khác nhau để miêu tả cá Koi Nishikigoi đã mở rộng thành các từ: anh hùng, mạnh mẽ, tráng lệ, to lớn, và hơn thế nữa.

Chẳng bao lâu, những viên ngọc sống này đã lọt vào mắt xanh của không chỉ người Nhật mà cả bạn bè thế giới. Nền văn hóa được tạo ra bởi thiên nhiên và sự khéo léo của người Nhật Bản đã giúp mở rộng khái niệm “Nishikigoi” được yêu thích trên toàn cầu. Sự nổi tiếng của cá Koi Nishikigoi đã phát triển vượt ra ngoài đất nước Nhật Bản, những người yêu thích cá Koi trên toàn thế giới đang tổ chức, tham gia và giành chức vô địch tại các buổi biểu diễn cá Koi.

Từ khi những chức vô địch và bản thân cá Koi nishikigoi rất được yêu mến, cá Koi bắt đầu được coi là quốc ngư của Nhật Bản.

“All Japan Koi show” là một buổi biểu diễn cá Koi nishikigoi rất lâu đời và hàng năm, buổi biển được những người rất quan trọng ở nước ngoài và trong nước đến thăm. Ngay cả gia đình hoàng gia Nhật Bản cũng đến thăm cuộc triển lãm này. Hàng năm, chỉ có hơn 4000 con cá Koi được tập trung từ khắp đất nước Nhật Bản. Cách đây 40 năm, họ đã đặt tên cho chương trình cá Koi là “Kokugyo no Saiten”, 国 魚 の 祭典, có nghĩa là “lễ hội cá quốc gia”, và đây là thời điểm họ bắt đầu coi cá Koi Nishikigoi là quốc ngư của họ.

Vẻ đẹp của những viên ngọc sống

Khi các giống được nhân rộng với các chất lượng khác nhau, cá Koi Nishikigoi bắt đầu được phân biệt bởi màu sắc, hoa văn và tỷ lệ của cơ thể chúng. Trong nhiều buổi biểu diễn cá Koi, Nishikigoi được đánh giá bởi những phẩm chất đặc biệt này cùng với cấu tạo hoặc hình dạng cơ thể và cách bơi của nó.

“Diện mạo của cá Koi là yếu tố duy nhất đánh giá vẻ đẹp của chúng, chứ không phải trọng lượng”. – Mamoru Kodama

Hình dạng cơ thể đề cập đến hình dạng và kích thước của cá Koi Nishikigoi. Tiêu chí để đánh giá cá Koi đó là một con cá đẹp có một thân hình lý tưởng, đầy đặn và tròn trịa theo hình dạng giống như trục quay. Chất lượng của cá Koi Nishikigoi đề cập đến da của cá Koi. Một ví dụ phổ biến đó là Koi Kohaku phải có làn da trắng như tuyết với các hoa văn Hi sống động. Trong khi đó, những họa tiết được thể hiện trên cá Koi Nishikigoi chính là điều khiến chúng trở nên hấp dẫn. Những họa tiết năng động này cần được cân đối và mang lại sự độc đáo cho từng chú cá Koi Nhật Bản để thu hút sự chú ý của công chúng.

Làm sáng tỏ câu chuyện về sắc màu – Vào mùa đông Niigata, không có ranh giới giữa bầu trời và mặt đất. Tất cả những gì họ nhìn thấy là màu xám của tuyết và bầu trời nhiều mây, vì vậy họ hầu như không nhìn thấy màu sắc tươi sáng từ khung cảnh. Hơn nữa, vào thời Edo (1603-1868 CN) khi con cá Koi Nishikigoi đầu tiên xuất hiện, trang phục của người dân bị hạn chế vì họ chỉ có thể mặc những loại vải có màu dịu như xanh đậm. Tôi không ngạc nhiên ngay cả khi một chàng trai từ thế giới xám xịt đến thế giới sáng bóng rực rỡ trở thành một nghệ sĩ tài năng.

Chìa khóa để đánh giá cao cá Koi Nhật Bản

Trong số rất nhiều giống cá Koi Nishikigoi được đánh giá tại các cuộc thi, có những thứ khác nhau cần tìm dựa trên phân loại cá Koi được quan sát. Tất cả cá Koi được đánh giá dựa trên màu sắc của chúng (Hi, Shiroji và Sumi) cùng với mức độ hoàn thiện, kích thước cơ thể và các bước trên các mẫu.

Khi nhìn vào cá Koi Kohaku, loại Nishikigoi phổ biến này thường được đánh giá dựa trên hoa văn Hi màu đỏ và Shiroji trắng tinh của chúng. Khi nhìn vào cá Koi Tancho, chúng được đánh giá dựa trên độ tròn của Maruten, hoặc đốm tròn trên đầu, và chất lượng Shiroji trắng của chúng. Đối với cá Koi Showa, những con Koi hùng vĩ này được đánh giá dựa trên các mẫu Hi đỏ, Shiroji trắng và Sumi đen.

Với màu sắc rực rỡ và hình dạng cơ thể năng động, vẻ đẹp tinh tế của tác phẩm nghệ thuật sống động này đã giúp làm tăng giá trị của cá Koi trên khắp thế giới. Nhiều loài cá Koi Nhật Bản có màu sắc tinh tế tạo nên sự quyến rũ độc đáo. Chúng cũng có độ sáng bóng mạnh mẽ và nhiều màu sắc khác nhau từ các giống khác nhau, mỗi loại đều sở hữu ánh sáng và sự quyến rũ độc đáo của riêng mình.

Sức hấp dẫn của Koi Nishikigoi sâu sắc hơn với cách bơi uyển chuyển của chúng, đặc biệt là sự duyên dáng đến từ một con cá Koi có thân hình to lớn. Đó là lý do tại sao chúng được đặt tên một cách khéo léo là “viên ngọc sống”, mô tả những con cá Koi lớn có màu sắc đẹp đẽ này đang bơi một cách thanh lịch.

Khi những con cá Koi này hợp nhất, một cảnh tượng huy hoàng khác được tạo ra. Chúng kết bầy với nhau trước khi tiếp rục tách ra để tận hưởng một khung cảnh ngoạn mục của màu sắc, sự duyên dáng và vẻ đẹp. Không có loài cá cảnh nào khác trên thế giới có thể mang lại cảm giác thích thú như vậy.

Với màu sắc quyến rũ, cơ thể tráng lệ, và lối bơi lội tao nhã. Cá Koi Nhật Bản là một bữa tiệc cho đôi mắt của bạn cho dù chúng được nuôi riêng trong bể hay trong ao.

Màu sắc thực sự của cá Koi Nishikigoi là gì?

Bạn có thể nhìn thấy màu đỏ, đen, xanh lam, vàng và nhiều màu khác trên cá Koi đang bơi trong các ao của khách sạn Hilton Hawaiian Village và trung tâm mua sắm Ala Moana ở Hawaii. Cái tên “Nishikigoi” bắt nguồn từ những màu sắc này. Tôi tin rằng bạn nên biết về màu sắc thực sự của cá Koi Nishikigoi.

Các sắc tố được giữ lại trong tế bào da sẽ tạo cho cá Koi Nishikigoi các màu sắc khác nhau như đỏ, đen, xanh,… Chúng ta có thể tách các sắc tố này thành 2 nhóm: đỏ và đen. Nhóm màu đỏ được gọi là Carotenoid, và nhóm màu đen là Melanin. Có khoảng 20 loại sắc tố Carotenoid khác nhau được tìm thấy trong cá. Tuy nhiên, cá Koi Nishikigoi chỉ có 3 loại sắc tố là Lutein, Zeaxanthin và Astaxanthin. Những sắc tố này được giữ trong bề mặt da của cá Koi để làm cho chúng trông có màu đỏ. Những sắc tố đỏ này không phải do cá Koi tạo ra. Koi hấp thụ các sắc tố này từ thức ăn của chúng và giữ chúng trong các tế bào sắc tố.

Cá Koi được bán trong các cửa hàng được cho ăn thức ăn tăng màu (thức ăn tạo màu) để tạo ra sắc tố. Có những loại thực phẩm không chứa bất cứ thứ gì để làm tăng màu sắc. Những thức ăn này sẽ không làm tăng màu sắc cho cá Koi của bạn. Bạn nên kiểm tra xem thành phần của thức ăn cho cá Koi trước khi bạn cho ăn. Tại Kodama Koi Farm, chúng tôi cho cá Koi ăn thức ăn tăng cường màu sắc dành cho cá Koi Kodama.

Sắc tố gọi là Melanin đang được tạo ra trong cá Koi. Màu đen là màu bảo vệ cho Koi. Do đó, màu sắc thay đổi tùy theo nơi chúng sống. Nếu chúng ở một nơi tối tăm, màu của chúng sẽ tối đen như mực. Nếu chúng ở nơi sáng hơn, màu của chúng sẽ trở nên xám. Cá Koi thay đổi màu sắc của chúng ngay lập tức tùy thuộc vào hoàn cảnh. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho Magoi sống trong sông tự nhiên và ao bùn. Màu đen trên cá Koi Nishikigoi sẽ không thay đổi vì chúng là giống cải tiến.

Bạn đã nhìn thấy cá Koi màu xanh dương tại trung tâm mua sắm Ala Moana chưa? Màu xanh đó cũng là do sắc tố Melanin. Tại sao sắc tố đen lại tạo ra màu xanh lam? Chà, bạn có biết tại sao đại dương ở Hawaii lại có màu xanh lam không? Lăng kính nước làm cho màu tối của đáy biển trông có màu xanh lam đối với mắt bạn. Điều tương tự cũng xảy ra với cá Koi. Da của cá Koi hoạt động giống như lăng kính để làm cho màu Melanin đen có màu xanh lam trong mắt bạn.

Đưa cá Koi Nishikigoi và vẻ đẹp đậm nét Nhật Bản vào ao của bạn

Cách tốt nhất để bổ sung cho bất kỳ ao hoặc vườn nước nào là thả cá Koi Nishikigoi. Được biết đến với vẻ đẹp đầy cảm hứng, cá Koi thực sự sẽ đem lại cảm giác hồi hộp cho bạn khi ngắm chúng xen kẽ với nhau.

Màu sắc của cocktail thực sự tuyệt vời, đặc biệt nếu có sự pha trộn tốt giữa các loại nguyên liệu và màu sắc. Từ việc quan sát một con cá Koi Nishikigoi đơn lẻ đến xem chúng bơi cùng nhau trong một cái ao, “vẻ đẹp luôn thay đổi” này là một cách khác để đánh giá cao cá Koi Nhật Bản. Bạn có thể xem xét cách một nhà thiết kế nội thất sang trọng hoặc một nhà cảnh quan ngoài trời sẽ tiếp cận vẻ đẹp của cá Koi trong nhà.

Sự bơi lội uyển chuyển của những giống cá Koi Nishikigoi này tạo nên vẻ đẹp như tranh vẽ, mô tả màu sắc rực rỡ cho cả bốn mùa của Nhật Bản. Để đảm bảo cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh cho cá Koi Nishikigoi của bạn, hãy giữ cho màu sắc của chúng rực rỡ cả năm bằng cách sử dụng thức ăn dành cho cá Koi chất lượng cao để giúp cá lên màu và tăng trưởng tốt.