Hướng dẫn điều trị căng thẳng ở cá Koi

Cá Koi là loài cá rất nhạy cảm. Chúng có thể dễ dàng trở nên căng thẳng với những thay đổi đột ngột trong môi trường sống. Một trong những mục tiêu chính của việc nuôi cá Koi là cố gắng duy trì hệ sinh thái ổn định nhất có thể. Vì sự ổn định là yếu tố tạo nên những chú cá Koi hạnh phúc. Những thay đổi đột ngột về môi trường, chất lượng nước hoặc điều kiện ao nuôi đều có thể gây ảnh hưởng xấu đến cá. Tuy nhiên, căng thẳng ở cá Koi sẽ được giải quyết nếu chúng ta cố gắng xác định nguyên nhân và cải thiện nó.

Một số nguyên nhân phổ biến nhất gây căng thẳng ở cá Koi bao gồm: thay đổi chất lượng nước (độ pH / Amoniac), sự xuất hiện của động vật ăn thịt, bệnh tật hoặc ký sinh trùng. Thậm chí đó chỉ là một sự thay đổi mạnh mẽ trong môi trường, chẳng hạn như việc thả cá vào một hồ mới. Sự căng thẳng ở cá Koi cũng có thể gây ra bởi sự kết hợp của các vấn đề khác nhau khi cá ngày càng bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi các tác nhân gây căng thẳng.

Vì các triệu chứng căng thẳng tương tự nhau trong hầu hết các trường hợp, nên có thể khó xác định nguyên nhân trừ khi bạn có thể trực tiếp xác nhận vấn đề, chẳng hạn như bạn đã nhìn thấy một con diệc trong vườn của mình. Trong hầu hết các tình huống, tốt nhất bạn nên xem xét từng nguyên nhân có thể để đảm bảo bạn không bỏ sót bất kỳ vấn đề cơ bản nào. Hãy đảm bảo cá Koi có môi trường thoải mái nhất có thể.

Koi Xinh sẽ giúp bạn chỉ ra một số triệu chứng căng thẳng thường gặp ở cá Koi

Các triệu chứng căng thẳng thường gặp ở cá Koi

Những thay đổi trong hành vi

Một trong những điều đầu tiên bạn sẽ nhận thấy ở một con cá Koi bị căng thẳng có thể là sự thay đổi trong hành vi. Trong đó hành vi phổ biến nhất là cá Koi trở nên lờ đờ, trốn tránh hoặc không chịu ăn. Tất cả những dấu hiệu này có thể chỉ ra sự căng thẳng. Vì cá bị căng thẳng có xu hướng tách khỏi đàn và tìm nơi trú ẩn. Bạn có thể thấy chúng bơi chậm rãi xung quanh điểm sâu nhất của ao, hoặc thậm chí ẩn dưới nơi trú ẩn của cá hoặc cây cối.

Đây là những nơi chúng cảm thấy an toàn nhất và chúng đang trú ở đó để cố gắng thư giãn và tránh khỏi mọi thứ đang diễn ra. Vì lý do tương tự, bạn thậm chí có thể không nhìn thấy cá Koi trong thời gian cho ăn. Chúng có thể sẽ thích ăn khi bạn vắng mặt hơn. Những loại triệu chứng này có thể chỉ ra những thay đổi về chất lượng nước. Vấn đề về động vật ăn thịt hoặc chỉ là biểu hiện của một con cá mới trong ao mới cần thời gian để trở nên tự tin hơn!

Những thay đổi về diện mạo

Cá Koi được biết đến với các kiểu màu sắc rực rỡ và sống động. Một con cá bị căng thẳng sẽ dần trở nên nhạt hơn. Cũng như vậy, một con cá là đối tượng của những kẻ săn mồi có thể bị thương, rách vảy hoặc hỏng vây. Nếu bạn nghi ngờ một kẻ săn mồi có thể là nguyên nhân gây ra căng thẳng, tốt nhất là bạn nên cẩn thận dẫn cá lên mặt nước và kiểm tra. Bạn có thể sử dụng lưới bao nhẹ cho cá Koi để tạo sự thoải mái tối đa và sử dụng khi cá bị thương và cần điều trị.

Ký sinh trùng và bệnh tật cũng sẽ gây ra sự thay đổi cả về diện mạo và hành vi. Các vấn đề như sán, sán dây và nhiễm trùng do vi khuẩn là những nguyên nhân gây căng thẳng phổ biến. Tất cả các vấn đề này đều khó xác định. H hầu hết các phương pháp điều trị ký sinh trùng và nhiễm trùng đều rất an toàn. Bạn có thể áp dụng các phương pháp điều trị bất cứ lúc nào bạn nghi ngờ có vấn đề xảy ra. Thông thường, những người nuôi cá Koi thích điều trị cả ký sinh trùng và nhiễm trùng vào cuối mùa Thu và đầu mùa Xuân để chuẩn bị cho thời kỳ ngủ đông tốt nhất và để bắt đầu trong năm.

Các nguyên nhân gây căng thẳng ở cá Koi thường gặp

Căng thẳng ở cá Koi: Căng thẳng do ao mới

Cá được đưa vào một môi trường mới sẽ luôn bị căng thẳng ở một mức độ nào đó bởi chúng đã quen với môi trường cũ. Thường thì loại căng thẳng này không có gì đáng lo ngại và cá Koi của bạn sẽ dần trở nên tự tin hơn theo thời gian. Cá thường ẩn náu vài ngày trong môi trường mới và chúng có thể chỉ ăn thức ăn khi bạn di chuyển khỏi ao.

Sau một hoặc hai tuần, cá Koi sẽ thư giãn hơn và bắt đầu hoạt động bình thường, nhưng nếu chúng vẫn ẩn náu thì đó là dấu hiệu cho thấy chất lượng nước trong hồ mới bị mất cân bằng. Nếu bạn có một ao mới, bạn có thể giảm bớt căng thẳng ở cá bằng cách đảm bảo rằng ao được vận hành đúng chu kỳ trước khi thả cá vào.

Căng thẳng ở cá Koi: Những thay đổi về chất lượng nước

Cá Koi cảm thấy thoải mái nhất trong một môi trường ổn định và duy trì sự ổn định này là một trong những khía cạnh quan trọng của việc nuôi cá. Chất lượng nước thay đổi dần dần ít nguy hiểm hơn thay đổi đột ngột, nhưng cả hai đều có thể gây ra các vấn đề căng thẳng.

Mức amoniac (chất thải), nitrit, pH và KH tăng đột ngột là những nguyên nhân phổ biến nhất gây căng thẳng khi nói đến chất lượng nước. Tất cả những điều này có thể xảy ra dần dần, nhưng vẫn cần được xử lí trước khi tình trạng trở nên quá nghiêm trọng. Những thay đổi nhanh chóng luôn nguy hiểm hơn đối với cá Koi, vì chúng không có thời gian để điều chỉnh, điều này gây ra tình trạng căng thẳng và khó chịu nghiêm trọng.

Căng thẳng ở cá Koi: Đau ốm, thương tích hoặc ký sinh trùng

Cả hai bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và ký sinh trùng sẽ khiến cá trở nên căng thẳng, với các nguyên nhân phổ biến là bị thương, thối vây, sán, rận hoặc sán dây. Nếu cá của bạn bị thương khi bị tấn công bởi động vật ăn thịt hoặc trong ao, ao đó nên được xử lý để ngăn ngừa nhiễm trùng và vi khuẩn có hại phát triển. Các phương pháp điều trị này thường có phạm vi rộng và hiệu quả đối với một số vấn đề do vi khuẩn gây ra, bao gồm nấm và bệnh thối vây, thối đuôi.

Khó xác định ký sinh trùng hơn vì chúng thường quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng những thay đổi về hành vi khi chất lượng nước bình thường có thể chỉ ra vấn đề về ký sinh trùng. Cũng giống như phương pháp xử lí vi khuẩn, hầu hết các loại ký sinh trùng phổ biến, chẳng hạn như sán lá mang và sán dây, có thể được loại bỏ bằng các phương pháp điều trị trên phạm vi rộng.

Căng thẳng ở cá Koi: Động vật ăn thịt

Những con cá Koi thường xuyên bị quấy rối bởi những kẻ săn mồi có khả năng ngày càng trở nên kém tự tin hơn trong môi trường của chúng. Cuối cùng sẽ bắt đầu lẩn trốn trong phần lớn thời gian trong ngày. Các loài động vật ăn thịt như diệc, diều hâu, mèo và gấu trúc, tất cả sẽ rất vui khi rình rập hồ cá Koi nếu không có biện pháp ngăn chặn nào để xua đuổi chúng.

Khi điều này xảy ra, cá Koi sẽ lặn xuống điểm sâu nhất của ao để tránh bị ăn thịt. Chúng sẽ trở nên căng thẳng hơn khi kẻ thù ăn thịt ở lại quanh ao lâu hơn. Vấn đề căng thẳng càng nghiêm trọng hơn nếu ao của bạn không có nơi trú ẩn cho cá. Lý do là cá Koi sẽ không có nơi nào để cảm thấy an toàn. Ngay cả sau khi bị tấn công, cá Koi sẽ cần thời gian để lấy lại sự tự tin khi bơi lên mặt nước. Nếu chúng không có “không gian an toàn” để giảm căng thẳng, điều này có thể ảnh hưởng lâu dài đến cá.

Các bước để giảm căng thẳng ở cá Koi

Bước 1: Kiểm tra chất lượng nước (và xử lý phù hợp)

Nếu bạn nghi ngờ cá Koi của bạn bị căng thẳng nhưng không chắc chắn về nguyên nhân, điều đầu tiên cần làm là kiểm tra chất lượng nước ao để đảm bảo không có bất kỳ vấn đề nào. Cá Koi cảm thấy thoải mái nhất trong một môi trường ổn định và sự thay đổi đột ngột về độ pH hoặc amoniac đều có thể gây ra căng thẳng cho cá. Bạn có thể dễ dàng kiểm tra nước bằng bộ dụng cụ kiểm tra cung cấp nhiều phép đo, bao gồm amoniac, pH, nitrit, nitrat và thậm chí là KH và GH.

Mặc dù tốt nhất bạn nên thực hiện xét nghiệm nước rộng rãi bằng tất cả các phép đo, nhưng nguyên nhân quan trọng và phổ biến nhất gây căng thẳng thường là sự thay đổi độ pH và amoniac. Độ pH thay đổi nhanh có thể làm chết cá Koi, vì vậy điều quan trọng là độ pH phải được giữ ổn định và trong phạm vi lý tưởng 6,5-7,8. Amoniac ít có khả năng tăng đột ngột, nhưng điều đó không làm cho mức tăng dần dần trở nên ít nguy hiểm hơn. Độc tính của amoniac cũng liên quan trực tiếp đến độ pH và nhiệt độ nước, vì vậy độ pH và nhiệt độ càng cao, amoniac càng mạnh và gây chết cá càng nhiều!

Nếu bạn đã tiến hành kiểm tra chất lượng nước và các phép đo của bạn nằm ngoài phạm vi “an toàn”, bạn cần phải xử lý ao cho phù hợp. Amoniac dễ điều chỉnh hơn và chúng tôi khuyên bạn nên làm sạch bùn, cặn bẩn, loại bỏ tảo, làm sạch phương tiện lọc và bổ sung lợi khuẩn. Bổ sung thêm hệ thống sục khí và oxy vào nước ao cũng rất tốt, vì lợi khuẩn cần một lượng lớn oxy để phân hủy chất thải.

Ngay cả khi độ pH của ao cao (hay thấp), việc giữ cho độ pH ổn định thường quan trọng hơn là gây ra một sự thay đổi đột ngột khác. Nếu amoniac giảm, cá Koi sẽ dần quen với độ pH và miễn là bạn thấy sự thay đổi dần dần trở lại giá trị bình thường theo thời gian, bạn nên để ao dần cân bằng lại. Nếu nước ao có thông số thực sự cao hoặc thấp, nước cần được điều chỉnh dần dần thông qua các biện pháp xử lý.

Bước 2: Điều trị nhiễm trùng & ký sinh trùng

Những con cá Koi có biểu hiện bất thường, xỉn màu, có dấu hiệu hoặc bị thương, có thể bị nhiễm vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Chấn thương có thể dễ dàng dẫn đến nhiễm trùng, nhưng ngay cả khi không bị thương, cá Koi sẽ căng thẳng và kém tự tin khi chúng cố gắng chữa lành vết thương. Nếu vết thương bị nhiễm trùng hoặc cá Koi bị bệnh, bạn nên điều trị để đẩy nhanh quá trình chữa bệnh và tăng cường hệ thống miễn dịch của cá. Điều này sẽ đảm bảo ít căng thẳng nhất trong giai đoạn phục hồi và sẽ giúp chúng trở lại bình thường nhanh hơn nhiều.

Nếu bạn nhận thấy các lớp mỏng bị sờn và màu sắc tổng thể bị xỉn màu, cá Koi của bạn có thể đang bị thối vây và đuôi. Đây là một bệnh do vi khuẩn rất phổ biến ảnh hưởng đến cả cá Koi và cá Vàng, nhưng có thể được điều trị tương tự như chấn thương bằng các phương pháp điều trị chống vi khuẩn trên diện rộng. May mắn thay, bệnh thối vây rất dễ điều trị và phục hồi nhanh chóng.

Tuy nhiên, ngăn ngừa bệnh thối vây & đuôi luôn tốt hơn là điều trị và một trong những cách dễ nhất là đảm bảo bạn đang cho cá Koi của mình ăn thức ăn cho cá chất lượng cao với thành phần dinh dưỡng đa dạng gồm vitamin, protein và chất béo.

Về ký sinh trùng, chúng khó phát hiện hơn một chút, nhưng các loại ký sinh trùng phổ biến như sán lá và sán dây thường xuất hiện khi có những thay đổi đột ngột về hành vi. Ví dụ, một con Koi bắt đầu cọ xát vào lớp lót hồ, trốn đi, hoặc thậm chí giảm cân, nó có thể có vấn đề về ký sinh trùng. Cũng giống như vi khuẩn, ký sinh trùng rất dễ đối phó và có thể được khắc phục bằng phương pháp điều trị trên phạm vi rộng. Những giải pháp này an toàn cho cá và có thể được sử dụng bất cứ khi nào bạn cảm thấy cá của mình gặp rủi ro, tuy nhiên thời điểm thích hợp thường là trước khi bắt đầu mùa đông (“ngủ đông”) và vào đầu mùa xuân.

Bước 3: Bổ sung rào ngăn động vật ăn thịt

Cá Koi có thể bị căng thẳng do có một vị khách không mời đến hồ, chẳng hạn như diệc, một loài động vật thường xuyên rình rập xung quanh ao. Ngay cả khi bạn không nhìn thấy động vật ăn thịt gần ao, điều đó không có nghĩa là không có! Ví dụ, diệc thường đến ao vào lúc sáng sớm và ngay trước khi hoàng hôn, có nghĩa là bạn có thể không thấy chúng. Các dấu hiệu phổ biến của động vật ăn thịt bao gồm cá Koi căng thẳng, vây bị hư, vảy bị thương và thay đổi hành vi (ẩn nấp).

Cá Koi sẽ tự nhiên ẩn trốn đến điểm sâu nhất của ao khi nhận thấy mối đe dọa xung quanh và mối đe dọa càng nhiều, chúng sẽ ở đó càng lâu. Điều này có thể dần dần ảnh hưởng đến tính cách của cá, thậm chí những con cá Koi tự tin nhất cũng trở nên nhút nhát hơn theo thời gian. Cuối cùng, chúng sẽ bắt đầu từ chối thậm chí không ăn khi bạn ở xung quanh, vì chúng coi những cái bóng xung quanh mặt nước như những kẻ săn mồi.

Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề căng thẳng này là loại bỏ động vật ăn thịt và cung cấp một nơi để cá ẩn náu an toàn và thư giãn. Những con diệc có thể cứng đầu, nhưng may mắn là có nhiều cách để ngăn chặn chúng, chẳng hạn như giăng lưới, vòi phun nước, báo động và thậm chí cả mồi nhử. Để biết thêm thông tin về điều này, hãy xem hướng dẫn đầy đủ của chúng tôi.

Bước 4: Cung cấp nơi trú ẩn & nơi ẩn náu

Nếu cá Koi của bạn bị căng thẳng, có thể là do chúng không có nơi nào để giải tỏa căng thẳng! Một hồ nước cằn cỗi không có bất kỳ hình thức trú ẩn nào sẽ không có mái che để cá Koi cảm thấy an toàn, vì vậy việc bổ sung thêm những nơi trú ẩn tự nhiên có thể có lợi.

Cây trồng trong ao là một cách tuyệt vời để cung cấp nơi trú ẩn tự nhiên cho cá, đồng thời cũng có lợi ích cung cấp nhiều oxy hơn, lọc tốt hơn và kiểm soát tảo. Thực vật nổi, chẳng hạn như hoa súng và thực vật chìm, chẳng hạn như cây ngải cứu, đều là những nơi trú ẩn tốt. Hoa súng tạo ra những tán lá rộng lớn trên bề mặt và cây ngải cứu cung cấp những khu rừng rậm rạp dưới nước, đồng thời cải thiện mức độ oxy. Nhược điểm duy nhất của thực vật là chúng có thể mất nhiều thời gian để phát triển, vì vậy sẽ không thể mang lại lợi ích tối đa trong vài tháng.

Nếu bạn cần cung cấp cho cá một nơi trú ẩn trong thời gian ngắn hạn trong khi cây cối phát triển, thì nơi trú ẩn nhân tạo cho cá Koi là một lựa chọn tuyệt vời. Chúng được thiết kế để nằm dưới đáy ao ở điểm sâu nhất, và tạo ra một khu vực rất an toàn để ẩn náu khỏi những kẻ săn mồi, thư giãn và tránh xa tất cả. Chúng hoạt động tốt cùng với thực vật và sẽ hoạt động tốt trong ao mà không có bất kỳ nơi trú ẩn tự nhiên thích hợp nào cho cá.

Bước 5: Cải thiện quá trình lọc và sục khí

Cá Koi phát triển mạnh trong điều kiện thoáng khí và bạn càng cung cấp nhiều dòng chảy vào nước thì càng tốt! Cải thiện quá trình sục khí có nghĩa là cung cấp nhiều oxy hơn, hỗ trợ cả cá trong ao và quá trình lọc sinh học. Vi khuẩn có lợi cần một lượng lớn oxy để phân hủy chất thải, và sẽ có thể thực hiện công việc của chúng hiệu quả hơn nhiều trong môi trường có mức oxy cao. Mức oxy thấp có thể khiến cá bị căng thẳng vì chúng tiếp tục tìm kiếm các vị trí được thông khí tốt hơn trong ao. Cung cấp đầy đủ oxy cho nước là một khía cạnh quan trọng của việc nuôi cá và lý tưởng là ao nên được sục khí trên toàn bộ hệ thống.

Nếu ao có lưu lượng nước thấp hoặc nước đọng, đây có thể là lý do khiến cá Koi trở nên căng thẳng và không vui. Thêm máy sục khí tự nhiên, chẳng hạn như thác nước hoặc đài phun nước, sẽ giúp cung cấp oxy và chuyển động bề mặt để quá trình trao đổi khí diễn ra. Chúng cũng sẽ giúp chuyển các chất dinh dưỡng qua ao và đảm bảo vi khuẩn có oxy để phát triển ở tất cả các khu vực.

Nếu thác nước hoặc đài phun nước không phải là một lựa chọn, thì máy bơm không khí hoặc cây trồng chìm đều có thể cung cấp oxy trực tiếp cho nước. Máy bơm không khí hoạt động nhanh hơn nhiều, nhưng cây cối sẽ là một giải pháp bổ sung lâu dài. Càng nhiều oxy trong nước, cá Koi của bạn sẽ càng hạnh phúc!

Cũng như sục khí, việc tối ưu hóa quá trình lọc cơ học và sinh học sẽ đảm bảo lượng amoniac và cặn bẩn được loại bỏ tối đa. Mức amoniac lý tưởng sẽ là 0. Vì vậy bạn đạt được mức amoniac càng gần mức này, cá Koi của bạn sẽ càng thoải mái hơn. Làm sạch ao thường xuyên, thêm phương tiện lọc mới hoặc bổ sung vi khuẩn có lợi đều có thể giúp lọc nước và giảm căng thẳng ở cá Koi.

Dịch: Huyền Nguyễn