Cá Koi - Hồ Koi
Koi vs Goldfish – Loài cá nào phù hợp với ao cá nhất
Th11
- Dịch: Huyền Nguyễn
Là một chủ sở hữu ao mới, bạn rất có thể cảm thấy hơi choáng ngợp trước tất cả các lựa chọn hiện có và sự năng động liên quan đến việc tạo ra một ao cá trang trí bình dị của riêng bạn. Vì cá Koi vs Goldfish là hai loài phổ biến nhất được nuôi trong các ao cảnh, chúng tôi sẽ cố gắng giúp bạn khám phá loài nào có thể phù hợp hơn với bạn và nhu cầu cá nhân của bạn khi là chủ sở hữu ao mới! Cùng Koi Xinh đi vào tìm hiểu ngay!
Lịch sử ngắn gọn về Koi vs Goldfish
Cá Chép Koi cảnh
Cá Koi là một loài đã được thuần hóa từ cá Chép, Cyprinus carpio. Bắt nguồn từ Nhật Bản, cá Koi, hoặc Goi, tên gọi ở quê hương của chúng, được dịch theo nghĩa đen là “cá Chép”. Thông thường, cá Koi được lai tạo nhờ mảng màu sắc và hoa văn đa dạng, độc đáo, chúng tạo thêm một điểm nhấn nhất định cho bất kỳ ao cảnh nào. Mặc dù là sinh vật tầng đáy tự nhiên, loài nước ngọt này là loài ăn tạp (chúng ăn cả thịt và thực vật) và sẽ kiếm ăn ở bất kỳ độ sâu nào có sẵn thức ăn. Cá Koi tồn tại trong các hệ sinh thái tự nhiên, mặc dù cá Koi hoang dã hiện được liệt vào danh sách các loài dễ bị tổn thương cần được bảo vệ, chủ yếu do các hoạt động của con người làm thay đổi môi trường sống của chúng và thu hẹp các khu vực ngập nước quan trọng nơi cá sinh sản. Để giữ số lượng các giống cá Koi, cá Koi được chia thành 13 giống cơ bản, với các giống phụ khác nhau tùy thuộc vào sự khác biệt về hoa văn và màu sắc.
Cá Koi hiện đại hiện có sẵn với hơn 100 giống khác nhau, mang đến sự đa dạng về màu sắc, hoa văn và tỷ lệ cơ thể để bạn lựa chọn. Các giống thông thường không khác nhau nhiều về kích thước hoặc hình dạng, mặc dù mỗi giống đều có các giống “jumbo” tương ứng với kích thước lớn hơn và khả năng sinh sản vượt trội.
Những loại cá lớn hơn này được rất nhiều người chơi cá yêu thích, tuy nhiên, chúng đắt hơn và sẽ cần nhiều không gian ao hơn và cho ăn thêm để có sức khỏe tốt nhất. Đối với hầu hết các chủ sở hữu hồ, cá Koi có kích thước thông thường là quá đủ, vì bất kể kích thước như thế nào, chúng vẫn sẽ giữ được các họa tiết và màu sắc đẹp như nhau.
Cá Vàng cảnh
Cá Vàng ban đầu cũng được thuần hóa từ cá Chép châu Á, và bây giờ được lai tạo để có nhiều hình dạng và hoa văn khác nhau. Màu sắc của chúng có thể thay đổi rất nhiều, mặc dù sự thay đổi không đa dạng như cá Koi. Ban đầu cá Vàng được nuôi ở Trung Quốc cổ đại hơn một thiên niên kỷ trước như một biểu tượng của sự hòa thuận và may mắn, chúng dần dần được vận chuyển đến Nhật Bản, Bồ Đào Nha, châu Âu và Bắc Mỹ, và trở nên phổ biến. Theo thời gian, nhiều phân loài cá Vàng đã được nuôi trồng, tạo ra vô số giống cá có kích thước, hình dạng, màu sắc và kiểu mẫu khác nhau, đó cũng là lý do tại sao chúng hiện còn được gọi là cá Vàng “lạ mắt”.
Hàng trăm năm nhân giống cẩn thận để có được các đặc điểm mong muốn khác nhau đã cho ra khoảng 200-300 giống cá Vàng được công nhận. Có một số biến thể về màu sắc và hoa văn, mặc dù không nhiều như cá Koi. Tuy nhiên, trái ngược với cá Koi, các giống cá Vàng cung cấp vô số lựa chọn về kích thước và hình dạng cơ thể, kích thước và hình dạng vây, cấu hình mắt và chiều dài đuôi. Chúng cũng nhỏ hơn và dễ chăm sóc hơn trong môi trường ao nhỏ.
Mặc dù cá Vàng hiện đại đã được tìm thấy trong tự nhiên (có thể là do con người thả chúng ở đó), chúng chỉ được coi là một loài thuần hóa và thường không tồn tại lâu ngoài môi trường nuôi nhốt.
Kích thước, độ kiên cường & sức sống của cá Koi vs Goldfish
Cá Chép Koi cảnh
Cá Koi phát triển trung bình hai cm mỗi tháng, thường đạt chiều dài tối đa trên 3 feet (đôi khi được coi là “jumbo”). Khi được chăm sóc đúng cách, hầu hết cá Koi sống đến khoảng 50 tuổi, đây là một điều quan trọng bạn cần lưu ý khi quyết định có nuôi chúng trong ao hay không. Cá Koi có thể sống đến hơn 100 tuổi và con Koi già nhất đã sống đến 226 năm tuổi!
Chúng là một loài khá kiên cường, có thể chống lại nhiều loại ký sinh trùng và bệnh tật ảnh hưởng đến nhiều loài cá nước ngọt khác. Tuy nhiên, chúng dễ bị nhiễm vi rút herpes cá Koi và tồn tại tốt nhất trong môi trường ao nuôi ít chất thải, mức sục khí cao và các thông số nước ổn định. Mối đe dọa lớn nhất đối với cá Koi là sự thay đổi đột ngột về chất lượng nước và môi trường, vì vậy việc giữ cho mọi thứ ổn định là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của việc nuôi cá Koi. Chất lượng nước cần được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo đáp ứng các thông số tối ưu và không có sự thay đổi đột ngột.
Vì cá Koi lớn hơn nhiều so với cá Vàng, bạn sẽ không thể mang chúng vào nhà trong mùa đông. Tuy nhiên, cá Koi có thể chịu được nhiệt độ rất thấp mà không có vấn đề gì, và chúng sẽ chuyển sang trạng thái ngủ đông khi nhiệt độ nước bắt đầu giảm. Miễn là bạn đã chăm sóc ao trong quá trình xây dựng cho đến mùa đông (một quá trình được gọi là “đông lạnh hóa”), cá Koi có thể sống tốt ở ngoài trời cả năm.
Cá Vàng cảnh
Mặt khác, cá Vàng có nhiều thay đổi về kích thước và hình dạng tùy theo giống. Một số giống có thể chỉ dài vài inch, và nhiều nhất sẽ dài tới một foot. Thông thường, cá Vàng có tuổi thọ ngắn. Đây thường không phải là kết quả đáng tiếc của việc chăm sóc không đầy đủ, vì cá Vàng có thể dễ dàng sống trung bình 10 năm trở lên trong điều kiện tốt!
Đây là loài cá có sức sống bền bỉ, miễn là nước được lọc và cung cấp ôxy đúng cách, và trong các ao ngoài trời có thể chịu được sự hình thành băng trên bề mặt trong thời gian ngắn (mặc dù nên chuyển cá Vàng vào trong nhà nếu có thể khi nhiệt độ giảm xuống thấp), hoặc lắp đặt một số thiết bị bảo vệ mùa đông để cá Vàng được an toàn.
Nói chung, phạm vi nhiệt độ lý tưởng cho cá Vàng là từ 68 đến 72 độ F (từ 20 đến 22 độ C). Mặc dù có thể chịu đựng sự dao động nồng độ pH tốt hơn các loài cá khác, nhưng độ pH từ 7,2 đến 7,6 là tốt nhất. Nhiều giống cá Vàng dễ bị ốm và mắc bệnh tật hơn cá Koi, điều này chủ yếu là do không được chăm sóc cẩn thận hoặc được nuôi trong một không gian quá nhỏ, chẳng hạn như bát cá.
Trong tất cả các giống cá Vàng, cá Vàng ‘thông thường’ là loài cứng cáp nhất và có thể tồn tại khá tốt bên ngoài tương tự như cá Koi. Các giống cá Vàng ưa thích khác đã được lai tạo quá nhiều để có được sự đa dạng, nên được đưa vào trong nhà khi thời tiết quá khắc nghiệt, chẳng hạn như vào mùa đông.
Kích thước ao cá – Bạn có thể nuôi hai giống cá này không?
Cá Chép Koi cảnh
Mặc dù bạn có thể thấy một lượng lớn cá Koi được nuôi trong một không gian nhỏ khi bạn đi mua, nhưng các nhà lai tạo có thể đã trang bị hệ thống lọc lớn để xử lý lượng sinh vật lớn. Hơn nữa, cá Koi sẽ không ở trong môi trường nhỏ đó lâu, vì vậy điều này sẽ ít ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của chúng. Nếu bạn có ý định nuôi cá Koi và không muốn chi hàng nghìn đô cho các thiết bị lọc đắt tiền, bạn cần đảm bảo rằng hồ của bạn đủ lớn để cá Koi phát triển trong suốt phần đời còn lại! Vì cá Koi có thể phát triển khá lớn tùy thuộc vào giống, kích thước ao, vì vậy số lượng cá bạn quyết định nuôi phải dựa trên kích thước trưởng thành trung bình của cá chứ không phải kích thước tại thời điểm mua (cá Koi sẽ phát triển nhanh chóng!). Nguyên tắc chung là 1 inch cá cho mỗi 10 gallon nước, nhưng vì cá Koi tạo ra lượng chất thải đáng kể do chúng có kích thước lớn, bạn không nên nuôi nhiều hơn 4 con cá Koi trên 1.000 gallon nước. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng 1.000 gallon là thể tích quá nhỏ để cho phép cá Koi trưởng thành di chuyển và sống thoải mái.
Cá Vàng cảnh
Ngược lại, cá Vàng tất nhiên nhỏ hơn cá Koi và đương nhiên cần ít không gian hơn, mặc dù hướng dẫn về kích thước ao có phần phụ thuộc vào giống cá Vàng. Như trước đây, quy tắc thường được chấp nhận là 1 inch cá trên 10 gallon nước. Tuy nhiên, điều này vẫn thường được tranh luận vì tất cả các loài cá đều khác nhau.
Một chú cá Vàng giống nhỏ dường như phát triển tốt với 10 đến 20 gallon nước, trong khi các giống lớn hơn như cá Vàng thông thường cần ít nhất 20 gallon nước cho mỗi con. Tất cả các loài cá đều khác nhau và bạn nên tiến hành nhiều nghiên cứu trước khi chọn một kích thước ao cụ thể hoặc (các) giống cá Vàng để nuôi. Ví dụ, cá Ngọc Trai (trong hình) được coi là một giống cá Vàng ưa thích có kích thước nhỏ đến trung bình và yêu cầu tối thiểu 30 gallon nước cho mỗi con cá để sinh sôi vì chúng tạo ra một lượng chất thải lớn.
Ngược lại, nếu bạn thích ý tưởng nuôi những con cá Vàng lạ mắt hơn là có một cái ao ngoài trời, thì việc mua một bể cá lớn trong nhà có thể dễ dàng hơn (và rẻ hơn). Điều này sẽ giúp việc vệ sinh và bảo trì dễ dàng hơn, đồng thời cá sẽ đẹp và ấm cúng trong suốt mùa đông.
Tiến hành chăm sóc Koi vs Goldfish trong ao – những yếu tố cần xem xét, Bảo dưỡng & Chi phí bổ sung
Độ sâu của ao, Nhiệt độ & Khí hậu
Cá Koi nên được nuôi trong các ao có nước sâu ít nhất một mét, vì điều này sẽ đảm bảo chúng có đủ chỗ để bơi và nước không dễ bị đóng băng vào mùa đông. Nếu bạn sống ở một nơi có nhiệt độ lạnh hơn, bạn nên đảm bảo rằng ao cá sâu hơn 1,5 mét trở lên để tránh ao bị đóng hoàn toàn. Nước sâu hơn giúp ao không bị biến động nhiệt độ nhanh chóng, đồng thời giúp cách nhiệt tốt hơn cho cá trong quá trình ngủ đông. Trong hầu hết các trường hợp, bạn nên lắp đặt một máy sưởi bề mặt (trong hình) trong mùa đông để giữ một lỗ mở trên băng để quá trình lưu thông khí có thể diễn ra, vì lượng oxy có thể thấp ở mức báo động trong các ao băng. Cuối cùng, có một hồ nước sâu cho Koi đảm bảo chúng có thể ẩn náu dễ dàng hơn khỏi những kẻ săn mồi, chẳng hạn như diệc hoặc khi chúng căng thẳng và cần tách đàn một thời gian. Về cơ bản, nếu bạn định nuôi cá Koi trong ao, thì ao nên càng sâu càng tốt!
Đặc điểm ao này cũng được áp dụng cho cá Vàng, mặc dù trong điều kiện ôn đới, cá Vàng chỉ yêu cầu độ sâu của ao khoảng nửa mét. Ở những vùng khí hậu mát mẻ hơn, độ sâu một mét là đủ để ngăn nước đóng băng hoàn toàn (trừ khi bạn sống trong một khí hậu đặc biệt khắc nghiệt). Một số giống cá Vàng có thể tồn tại ngoài trời vào mùa đông, chỉ tụ tập ở đáy ao ấm hơn, không đóng băng và trở nên uể oải hơn cho đến khi mùa xuân đến.
Đựa trên tất cả những điều này, nếu bạn đang xây dựng một ao vườn ở một khu vực có mùa đông thường xuyên khiến nước đóng băng, cá Vàng có thể là một lựa chọn phù hợp hơn vì chúng nhỏ hơn cá Koi và có thể dễ dàng chuyển sang nuôi trong bể nuôi trong nhà trong thời kỳ băng giá. Hầu hết các loài cá Vàng có thể được nuôi trong một bể cá lớn hoặc bể chứa cho đến khi thời tiết ấm hơn khi mùa xuân đến, điều này làm cho chúng dễ nuôi hơn một chút so với cá chép Koi trong điều kiện khí hậu quá lạnh.
Lọc nước & Chi phí thiết bị cho hồ cá Koi vs Goldfish
Như đã đề cập ở trên, cả cá Koi và cá Vàng đều phù hợp nhất với mức độ pH và các thông số nước cụ thể. Chất lượng nước nên được kiểm tra thường xuyên (khuyến nghị mỗi tuần một lần vào khoảng cùng thời điểm trong ngày) và bạn có thể mua que thử giá cả phải chăng để đo nồng độ amoniac, nitrit, nitrat và pH cùng một lúc bằng cách nhúng que vào trong nước. Bất kỳ mức amoniac hoặc nitrit nào cũng có thể gây tử vong cho cá Koi và cá Vàng, và cả hai chất độc này đều có nhiều khả năng xuất hiện trong nước có độ pH cao hơn hoặc ao chứa quá nhiều cá. Một hệ thống lọc thích hợp là rất quan trọng đối với sức khỏe và sự tồn tại của toàn bộ ao nuôi, và thực vật thủy sinh cũng có thể được sử dụng như một cách chiến lược trong ao vì chúng sẽ giúp hấp thụ nitơ và chất dinh dưỡng dư thừa, do đó ngăn ngừa ô nhiễm nước ao.
Nếu bạn đang tìm mua cá Koi hoặc một lượng lớn cá nhỏ hơn, bạn cũng sẽ cần đầu tư mua máy bơm và hệ thống lọc nước hiệu quả hơn. Bạn càng thêm nhiều cá vào ao, lượng nạp sinh học càng cao và bạn sẽ cần phải lọc nhiều hơn để giữ cho hệ sinh thái luôn ở các thông số an toàn. Cũng như giá mua thiết bị cao hơn, thiết bị lớn hơn sẽ tốn nhiều chi phí chạy hơn trong mỗi tháng, vì vậy bạn cũng nên tính chi phí trong tương lai vào ngân sách mua của mình. Dưới đây là danh sách các loại thiết bị bạn sẽ cần xem xét khi thêm cả cá Vàng và cá Koi vào ao vườn:
- Bơm ao (đến hệ thống lọc điện)
- Hộp lọc (để loại bỏ chất thải)
- Thiết bị diệt tảo (để giảm tảo và vi khuẩn có hại)
- Máy sục khí / Máy bơm không khí (để cung cấp oxy cho nước)
Tần suất cho ăn & Dinh dưỡng
Như đối với cá Koi, tần suất tiêu chuẩn cho cá Vàng ăn là 2-4 lần mỗi ngày, nhưng nên giảm dần số lần theo nhiệt độ. Là loài kiếm ăn cơ hội, cá Vàng sẽ tiếp tục ăn nếu chúng tiếp tục được cung cấp thức ăn, đây là một hành vi hữu ích trong môi trường hoang dã, nơi thức ăn không phải lúc nào cũng dồi dào và tồn tại sự cạnh tranh và chọn lọc tự nhiên, nhưng lại là một hành vi gây hại trong điều kiện nuôi nhốt. Tương tự như thức ăn cho cá Koi thương mại, thức ăn cho cá Vàng tiêu chuẩn giàu carbohydrate nhưng tương đối ít protein. Do vậy, bạn nên chọn thức ăn có chất lượng cao có chứa tất cả các thành phần mà cá Vàng cần để phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh. Bên cạnh việc duy trì chất lượng nước tốt, thức ăn có chất lượng tốt có lẽ là khía cạnh quan trọng thứ hai của việc nuôi cá tối ưu!
Nhìn chung, các yêu cầu về thức ăn và chất lượng nước của cá Koi vs Goldfish là tương tự nhau. Chi tiết chính cần ghi nhớ là cá Koi lớn hơn cá Vàng. Do đó, chúng cần một ao lớn hơn, nhiều thức ăn hơn, chúng cũng tạo ra nhiều chất thải hơn và cần thiết bị lọc mạnh hơn. Tất cả những điều này tương đương với chi phí hàng tháng và các khoản đầu tư ban đầu nhiều hơn!
Làm sạch, bảo trì và thay nước
Trong khi cá Vàng được một số người coi là cứng cáp hơn cá Koi, nhu cầu của chúng khác nhau nhiều hơn tùy thuộc vào giống. Mặc dù nhỏ hơn cá Koi, cá Vàng tạo ra một lượng chất thải lớn hơn so với kích thước cơ thể của chúng và do đó đòi hỏi nhiều oxy hòa tan hơn (và vệ sinh hồ thường xuyên hơn). Bạn càng có nhiều cá trong ao, thì chất lượng nước nên được kiểm tra thường xuyên hơn và bạn cần cung cấp nhiều máy sục khí và lọc hơn. Và nhiều thiết bị hơn, đồng nghĩa với việc trách nhiệm chăm sóc của bạn sẽ cao hơn.
Nói chung, bộ lọc nước nên được làm sạch ít nhất một lần mỗi tuần để đảm bảo máy móc hoạt động tối ưu và hiệu quả. Vào mùa xuân, bạn có thể cần phải làm sạch kỹ lưỡng hơn. Quá trình làm sạch bao gồm việc di chuyển cá và các loài thực vật một cách an toàn, thoát nước trong ao, cọ rửa lớp lót và các tảng đá, loại bỏ tất cả các mảnh vụn hữu cơ và nhân tạo, làm sạch hệ thống bơm, v.v. Thay nước cũng cần thiết cho ao và cá, vì chúng bổ sung độ kiềm (kh) của nước, hoạt động như một chất đệm pH chống lại những biến động nguy hiểm. Thêm nước ngọt cũng sẽ làm tăng lượng khoáng chất vi lượng, chẳng hạn như canxi và magiê, mà cả cá Koi vs Goldfish đều cần cho các chức năng cơ thể khỏe mạnh (được hấp thụ trực tiếp qua mang). Tần suất và kích thước thay nước sẽ phụ thuộc vào loại cá bạn nuôi hoặc kích thước đàn, chẳng hạn như cá Koi yêu cầu thay nước thường xuyên hơn so với số lượng nhỏ cá Vàng.
Tất cả điều này cần phải được tính đến trước khi nuôi Koi vs Goldfish, vì nếu bạn không thể theo kịp việc dọn dẹp và thay nước thường xuyên, thay vào đó, bạn sẽ cần phải giữ lượng cá của mình ở mức thấp hoặc chỉ chọn một số lượng nhỏ cá Vàng cho tải lượng sinh học tối thiểu và yêu cầu ít bảo trì thường xuyên hơn.
Như vậy, nên chọn Koi vs Goldfish? Lời kết
Cá Koi có nhiều giống đa dạng về màu sắc và hoa văn hơn cá Vàng, và kích thước cũng như hình dạng tổng thể của chúng không thay đổi nhiều tùy theo từng loại. Cá Koi tương đối dễ chăm sóc, bạn chỉ cần nghiên cứu và thực hành một chút, mặc dù kích thước lớn hơn đồng nghĩa với việc chúng cần nhiều thức ăn hơn và ao lớn hơn, có hệ thống nạp sinh học đáng kể hơn và cần có thiết bị mạnh hơn để duy trì chất lượng nước đúng cách.
Cá Vàng không đa dạng về màu sắc và hoa văn, nhưng kích thước cơ thể, hình dạng của chúng khác nhau giữa các giống. Vì có nhiều giống khác nhau nên việc chăm sóc cá Vàng có thể khó khăn hơn cá Koi ( nhưng không có nghĩa là quá thách thức, vì ngay cả những người mới bắt đầu nuôi cá cũng có thể đạt được thành công lớn khi nuôi cá Vàng). Kích thước nhỏ hơn của cá Vàng là lí do khiến chúng cần một ao nhỏ hơn, do đó tương đương với việc bảo trì ao dễ dàng hơn mặc dù lượng chất thải của chúng lớn hơn. Cá Vàng rẻ hơn đáng kể so với cá Koi và có thể chịu được nhiệt độ lạnh hơn và các đợt đóng băng bề mặt tạm thời, nhưng cũng dễ bị bệnh tật hơn.
Nhìn chung, nếu ao của bạn nhỏ hơn 1.000 gallon hoặc bạn chưa quen với sở thích và có ngân sách hạn hẹp hơn, thì cá Vàng có thể sẽ là một lựa chọn thích hợp hơn cho bạn. Ngoài ra, nếu bạn sẵn sàng chi nhiều tiền hơn một chút, đang muốn có một cái hồ lớn hơn, sống ở một khu vực ôn hòa hơn, ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ đóng băng hơn và thích những loài cá cảnh độc đáo hơn, cá Koi là một lựa chọn phù hợp cho bạn và ao của bạn.
