Thuật ngữ dành cho người chơi Koi: Gosanke

• Dịch: Huyền Nguyễn

Thuật ngữ “Gosanke” trong thế giới Koi đề cập đến ba giống chính: Kohaku, Taisho Sanshoku (Sanke) và Showa Sanshoku (Showa). Mặc dù có hơn 100 giống Koi, ba giống này nổi bật so với những giống khác vì những ưu điểm vượt trội, sự hoàn hảo và tính phổ biến của chúng. Có thể nói rằng những giống cá Koi này là đại diện cho hầu hết các giống cá Koi Nhật Bản.

Từ Gosanke có nghĩa đen là “ba họ” trong tiếng Nhật. Trên thực tế, Gosanke không phải là một thuật ngữ riêng để chỉ cá Koi. Nó thường được dùng để chỉ “ba họ lớn” hoặc ba giống chính đại diện cho một nhóm. Người ta có thể nói rằng Harvard, Yale và Princeton là Gosanke của các trường Ivy League, nhưng tất nhiên, điều đó vẫn còn gây tranh cãi.

Về mặt lịch sử, Gosanke đề cập đến các gia đình lịch sử ở Nhật Bản từ thời Edo (1603 – 1867). Đây là thời kỳ Mạc phủ Tokugawa, do Tokugawa Ieyasu khởi xướng, đang cai trị Nhật Bản. Trong thời đại này, con trai cả của gia đình Shogun về nguyên tắc phải đảm nhận vị trí Shogun. Tuy nhiên, trong trường hợp này, gia đình tướng quân Tokugawa không có con trai để lên thay.

Các lãnh chúa phong kiến ​​của Owari, Kii và Mito là ba gia tộc lớn của nhánh Tokugawa, hậu duệ của ba người con trai của Tokugawa Ieyasu. Họ được xếp trên tất cả các lãnh chúa phong kiến ​​khác. Ba gia tộc được gọi là Gosanke. Kể từ đó, ở Nhật Bản, bất kỳ ba người nào trong một nhóm quan trọng hơn những người khác được gọi là Gosanke. Kohaku, Sanke và Showa chắc chắn là Gosanke trong thế giới cá Koi.

Kohaku

Như người ta thường nói, “Kohaku là lựa chọn đầu tiên và cuối cùng của người chơi cá”. Kohaku là nền tảng của mọi giống cá Koi. Có bốn điều cần kiểm tra khi chọn mua giống cá Kohaku: cơ thể, chất lượng, kiểu dáng và nhà lai tạo.

Cơ thể là yếu tố quan trọng nhất ở cá Koi. Dù khi chúng còn nhỏ, đặc điểm này không quá quan trọng nhưng một khi chúng đã lớn, cơ thể được cấu tạo như thế nào sẽ tạo nên sự khác biệt lớn về vẻ đẹp của cá. Cấu tạo cơ thể lý tưởng thường được thể hiện qua các đặc điểm như đầu to, thân khỏe và phần đuôi dày.

Để kiểm tra chất lượng cá, hãy đảm bảo bạn kiểm tra shiroji, hi và kiwa. Shiroji, hay mảng trắng, giống như những hình vẽ trong một tác phẩm nghệ thuật. Màu trắng tuyết là màu lý tưởng. Hi, hoặc màu đỏ, cần phải nhất quán. Kiwa, hoặc cạnh, phải sắc nét.

Sự cân bằng của mô hình màu đỏ và trắng là rất quan trọng. Hi phải bắt đầu ở phần đầu, chuyển đến phần thân và kết thúc ở phần đuôi. Điểm dừng của Hi ở đuôi được gọi odome, điểm dừng này rất quan trọng. Mô hình bước được coi là tối ưu. Một đốm tròn trên đầu luôn là đặc điểm rất phổ biến.

Cuối cùng, việc kiểm tra các nhà lai tạo là rất quan trọng, đặc biệt là ở giống Koi Kohaku. Bởi vì mỗi con cá Koi là một vẻ đẹp đang phát triển, điều quan trọng là phải hình dung ra trong tương lai, chú cá đó sẽ trông như thế nào. Những đặc điểm của cá Koi ở thời điểm hiện tại không đảm bảo vẻ đẹp của chúng trong tương lai. Biết các nhà lai tạo có lẽ là quan trọng nhất. Chỉ đơn giản biết là nhà lai tạo cá đến từ Nhật Bản là chưa đủ, bạn phải biết bạn đang giao dịch với nhà chăn nuôi nào.

Thuật ngữ “Taisho Sanke” dùng để chỉ cá Koi ba màu, hoặc Kohaku với các đốm màu sumi (đen) hoặc hoa văn bekko. Taisho Showa là giống cá Koi ba màu với hoa văn sumi hoặc Shiro Utsuri năng động. Khi bạn nhìn vào một con cá Koi, bạn phải kiểm tra Kohaku, sumi và các nhà lai tạo.

Bởi vì giống Sanke là cá Kohaku với các đốm sumi, trước tiên chúng tôi kiểm tra sự xuất sắc của Kohaku. Kiểm tra cơ thể, chất lượng và hoa văn của nó. Mặc dù hoa văn cũng quan trọng ở giống Showa, nhưng việc có một hoa văn Kohaku hoàn hảo không quan trọng bằng ở Sanke.

Chất lượng và vị trí của sumi quyết định sự xuất sắc của giống cá Sanke. Thuật ngữ “sumi” ban đầu xuất phát từ thư pháp, dùng để chỉ mực đen. Vì vậy chất lượng của màu sumi cần phải dày và sâu như mực đen. Vị trí của sumi không cụ thể, nó cần phải cân bằng với mô hình Hi. Ở Showa, sumi phát triển ồ ạt và năng động. Mặc dù nó có thể thiếu một số phần của mô hình Kohaku, nhưng sumi có thể giữ được sự cân bằng tốt. Điều quan trọng hơn là dự đoán chất lượng của sumi sẽ xuất hiện và chúng sẽ xuất hiện ở đâu.

Theo các nhà lai tạo, huyết thống rất quan trọng cho dù bạn đang mua cá Sanke hay Showa. Nếu không có huyết thống tốt, cá Koi bạn mua về sẽ không có tương lai.

Giá trị của sự khan hiếm

Khi bạn trưng bày cá Koi cho khách hàng của mình quan sát, không chắc rằng bạn chỉ trưng bày một loại cá. Thật dễ dàng để tìm thấy vẻ đẹp trong mỗi loại và rất khó để quyết định chọn loại cá nào. Miễn là chúng ta có thể kiểm tra cẩn thận hình dạng cơ thể, chất lượng, hoa văn và các nhà lai tạo cá, chúng ta sẽ biết con cá Koi nào là tốt nhất trong mỗi giống. Nhưng khi bạn chọn con cá tốt nhất trong mỗi giống, làm thế nào bạn có thể quyết định con nào là tốt nhất trong ba con?

Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, gần giống như so sánh táo và cam. Trên thực tế, lựa chọn giữa táo và cam có thể dễ dàng hơn vì bạn có thể chọn theo sở thích của mình. Nhưng ở cá Koi, có một quy luật về giá trị của sự khan hiếm. Cái gì hiếm thì càng quý. Vì vậy, nếu cá Koi Kohaku, Sanke và Showa đều đẹp như nhau, chúng ta nên chọn giống Sanke để con cá ta mua về có giá trị tốt nhất.

Nuôi cá Koi Sanke khó hơn chăm sóc các giống cá Kohaku và Showa. Và vì khó nên không có nhiều người nuôi giống cá này. Sản lượng cá Sanke nhỏ hơn nhiều so với cá Kohaku và Showa.

Đánh giá cá Koi tại một buổi biểu diễn là một câu chuyện hơi khác. Chúng ta thường không biết về huyết thống của cá, và chúng ta đánh giá dựa trên vẻ ngoài của cá Koi vào ngày hôm đó, tại thời điểm đó. Tiềm năng trong tương lai không quá quan trọng, nhưng khi cạnh tranh cực kỳ chặt chẽ, giá trị của sự khan hiếm sẽ gần như luôn có ưu thế.

Thật vậy, giống cá Koi Showa hiện có vẻ là giống được yêu thích nhiều nhất trong số ba giống cá. Tôi thấy nhiều chú cá Koi Showa giành được giải quán quân tại các buổi biểu diễn cá Koi lớn. Ngay cả trong các chi nhánh bán lẻ và bán buôn của tôi, cá Showa cũng có nhu cầu mua cao hơn. Nhiều nhà lai tạo ở Nhật Bản cũng nuôi giống cá Showa. Thật thú vị, Showa từng là bộ phim hiếm nhất cách đây khoảng 20 năm khi tôi lần đầu tiên gia nhập công ty của cha tôi. Không cần phải nói, cán cân quyền lực của ba gia tộc (Kohaku, Sanke và Showa) đã thay đổi trong những năm qua, và sẽ rất thú vị khi theo dõi các xu hướng trong tương lai.