- Dịch: Huyền Nguyễn
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao hình ảnh cá Koi lại rất thịnh hành trong nghệ thuật xăm hình, thiết kế nội thất, điêu khắc và hội họa chưa? Cá Koi là những sinh vật đầy màu sắc và xinh đẹp nhưng việc sử dụng chúng trong nghệ thuật và thiết kế thường mang tính biểu tượng hơn là thẩm mỹ.
Cá chép Koi được tôn sùng trong văn hóa Á Đông và có nhiều ý nghĩa biểu tượng. Nếu bạn nhìn sơ qua về lịch sử của cá Koi, các thuộc tính của chúng và những truyền thuyết xung quanh chúng, thì không khó để hiểu lý do tại sao chúng lại được ưa chuộng như vậy.
Lịch sử cá Koi
Cá chép Koi lần đầu tiên được vận chuyển đến Trung Quốc vào khoảng 2500 năm trước. Đây là loài cá phổ biến với nông dân trồng lúa vì họ thường nuôi cá Koi trong các ao phía trên ruộng lúa để làm thực phẩm. Nhiều thế kỷ sau, loài cá này được du nhập vào Nhật Bản. Tại đây, cá Koi vẫn tiếp tục được lai tạo để làm thức ăn. Cá Koi đã và vẫn là thuật ngữ để chỉ tất cả các loài cá Chép chứ không chỉ đơn thuần là những con cá có màu sắc rực rỡ mà chúng ta công nhận là cá Koi ở Châu Âu. Vào thế kỷ 19, những người nuôi cá Nhật Bản nhận thấy sự thay đổi màu sắc ở một số con cá và bắt đầu nuôi những con cá này làm vật nuôi thay vì làm thức ăn. Những con cá Koi này được đặt tên là nishikigoi. Vào thế kỷ 20, những con cá hấp dẫn này đã được xuất khẩu sang châu Âu, nơi chúng trở nên cực kỳ phổ biến với những người chơi cá cảnh.
Cá Koi trong truyền thuyết
Có rất nhiều truyền thuyết về cá Koi. Một truyền thuyết kể về câu chuyện của nhà triết học Trung Quốc Khổng Tử, người được tặng một con cá chép đen, nhân dịp sinh nhật của con trai ông. Theo truyền thuyết này, tất cả cá Koi với màu sắc tươi sáng là hậu duệ của loài cá này.
Một truyền thuyết khác kể về một nơi được gọi là Cổng Rồng, là đỉnh của một thác nước trên sông Hoàng Hà. Cá Chép bơi ngược dòng sông và cố gắng nhảy lên thác nước. Chỉ những con cá dũng cảm nhất mới vượt được thác và nếu thành công chúng sẽ được biến thành một con rồng mạnh mẽ.
Trong văn hóa Nhật Bản, người ta nói rằng vì cá Koi có thể chinh phục các thác nước nên chúng dũng cảm như những chiến binh Samurai.
Ý nghĩa tượng trưng
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi cá Koi thường được liên kết với sức mạnh của tính cách, sự kiên trì, thành tích và lòng dũng cảm. Cá cũng tượng trưng cho sự may mắn, thành công, thịnh vượng và tham vọng. Lịch sử lâu đời và bản tính cứng rắn của cá Koi cũng đã khiến loài cá này được gắn liền với tuổi thọ. Nói cách khác, cá Koi đại diện cho tất cả những điều tích cực. Cá Koi có một số màu nhất định và mỗi màu có tính biểu tượng đặc biệt riêng.
Cá Koi Kohaku – một con cá Koi thân trắng với những đốm đỏ tượng trưng cho sự thành công trong công việc.
Cá Koi Kumonryu – một con cá Koi có thân màu trắng và các đốm đen hoặc toàn thân màu đen, tượng trưng cho sự biến đổi của cuộc sống.
Cá Koi Ogon – một con cá Koi màu bạc đại diện cho sự thành công trong kinh doanh và giàu có.
Cá Koi Kuchibeni – một con cá Koi có hoa văn màu trắng và đỏ với màu đỏ xung quanh miệng tượng trưng cho tình yêu và các mối quan hệ lâu dài.
Cá Koi Yamabuki – một con cá Koi màu vàng tượng trưng cho sự giàu có.
Sự hài hòa âm – dương
Những giọt nước mắt màu đen và trắng của biểu tượng âm dương là đại diện của hai con cá Koi, một con đực và một con cái. Trong triết học Trung Quốc, âm dương mô tả cách các thế lực đối nghịch hoặc trái ngược nhau bổ sung cho nhau. Một cặp cá Koi thường được xem là biểu tượng của sự may mắn hoặc đại diện cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Cá Koi đồng nghĩa với sự hài hòa như âm và dương bổ sung lẫn nhau.
Lịch sử lâu đời, bản tính cứng rắn, sức mạnh và sự dũng cảm của cá Koi đã khiến loài cá này tượng trưng cho hầu hết mọi điều tích cực trong cuộc sống. Chủ nghĩa tượng trưng này, vốn đã từng chỉ giới hạn ở Châu Á, nay đã được đánh giá cao và sử dụng trên toàn thế giới.