Một trong những loài cá mang tính biểu tượng cao nhất ở Nhật Bản là cá Koi (鯉, cá chép), chúng còn được gọi là Nishikigoi. Cá chép Koi là một loài cá rất quen thuộc với người dân Nhật Bản, bạn không chỉ bắt gặp chúng trong các bể cá cảnh mà còn ở khắp nơi trên đất nước Nhật Bản. Ví dụ, bạn có thể tìm thấy chúng trong các đền thờ và ao vườn ở Nhật Bản, thậm chí trong ao của các ngôi nhà! Không quá khi nói rằng cá Koi là một phần trung tâm trong văn hóa Nhật Bản. Nhưng cá Koi là loại cá gì, và làm thế nào mà nó lại trở nên phổ biến ở Nhật Bản như vậy? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những bí mật của cá Koi từ nhiều khía cạnh khác nhau.
Cá Koi là gì?
Cá Koi là loài cá nước ngọt sống phổ biến ở sông, ao và đầm lầy trên khắp Nhật Bản. Đây là loài ăn tạp, chúng ăn bất cứ thứ gì có trong nước. Chúng ăn động vật có vỏ như ốc ao, động vật giáp xác như tôm càng, và ấu trùng côn trùng như chuồn chuồn, cũng ăn thức ăn từ thực vật như tảo. Đôi khi, chúng cũng sẽ nuốt chửng côn trùng và trái cây như quả hồng rơi xuống nước. Thực sự cá Koi ăn bất cứ thứ gì mà chúng tìm thấy trong nước!
Ở Nhật Bản, cá Koi tượng trưng cho điều gì?
Ở Nhật Bản, cá Koi rất được yêu thích, chúng là biểu tượng của sức mạnh và sự thành công trong một thời gian rất dài. Về cơ bản, cá Koi là viết tắt của những điều tốt đẹp; may mắn, thịnh vượng, sinh khí, trường tồn và gắn liền với bản sắc văn hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, cá Koi xuất hiện lần đầu tiên ở Trung Quốc khoảng 2.500 năm trước và đến Nhật Bản một vài thế kỷ sau. Lần đầu tiên cá Koi được coi là nguồn thực phẩm vào đầu thế kỷ 19. Chỉ sau một thời gian, người ta bắt đầu nuôi cá Koi và cũng bắt đầu nhân giống chúng. Trước tiên, chúng ta hãy tìm hiểu kỹ hơn một số yếu tố khiến cá Koi trở nên tốt đẹp như vậy.
Sức sống mạnh mẽ
Cá Koi là một trong những sinh vật dưới nước có sức sống mạnh mẽ nhất, và có thể bơi lội ngay cả trong ao lạnh. Chúng cũng to lớn và cứng cáp, đó có thể là lý do tại sao chúng trông khỏe khoắn hơn so với các loài cá khác. Vì kích thước và khả năng sống lâu nên chúng đã trở thành biểu tượng của sự may mắn và sức khỏe.
Tuổi thọ
Tuổi thọ trung bình của cá Koi là trên 20 năm và tùy thuộc vào từng cá thể và giống, nhưng một số con cá Koi có thể sống trên 70 năm. Đó là tuổi thọ rất cao và do đó cá Koi được coi là biểu tượng của sức khỏe và tuổi thọ. Người ta nói rằng tuổi thọ trung bình của cá Koi trong tự nhiên khác với tuổi thọ trung bình của cá Koi trong điều kiện nuôi nhốt.
Sự tích cá chép vượt thác
Ở Trung Quốc, có một truyền thuyết về loài cá Koi kể rằng chúng rất khỏe và có thể bơi ngược dòng nước, thậm chí là bơi lên đến đỉnh thác. Sau khi vượt qua những thử thách và đối mặt với nhiều khó khăn, cá Koi khi lên đến đỉnh thác đã biến thành một con rồng mạnh mẽ.
Một trong những loài cá mang tính biểu tượng cao nhất ở Nhật Bản là cá Koi (鯉, cá chép), chúng còn được gọi là Nishikigoi. Cá chép Koi là một loài cá rất quen thuộc với người dân Nhật Bản, bạn không chỉ bắt gặp chúng trong các bể cá cảnh mà còn ở khắp nơi trên đất nước Nhật Bản. Ví dụ, bạn có thể tìm thấy chúng trong các đền thờ và ao vườn ở Nhật Bản, thậm chí trong ao của các ngôi nhà! Không quá khi nói rằng cá Koi là một phần trung tâm trong văn hóa Nhật Bản. Nhưng cá Koi là loại cá gì, và làm thế nào mà nó lại trở nên phổ biến ở Nhật Bản như vậy? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những bí mật của cá Koi từ nhiều khía cạnh khác nhau.
Cá Koi là loài cá nước ngọt sống phổ biến ở sông, ao và đầm lầy trên khắp Nhật Bản. Đây là loài ăn tạp, chúng ăn bất cứ thứ gì có trong nước. Chúng ăn động vật có vỏ như ốc ao, động vật giáp xác như tôm càng, và ấu trùng côn trùng như chuồn chuồn, cũng ăn thức ăn từ thực vật như tảo. Đôi khi, chúng cũng sẽ nuốt chửng côn trùng và trái cây như quả hồng rơi xuống nước. Thực sự cá Koi ăn bất cứ thứ gì mà chúng tìm thấy trong nước!
Ở Nhật Bản, truyền thuyết này tồn tại dưới thuật ngữ “Tōryu-mon”, có nghĩa là “cánh cổng dẫn đến thành công”. Câu chuyện cho thấy nếu không vượt qua khó khăn, bạn sẽ không thể trở thành bậc thầy trong lĩnh vực mình chọn, nếu bạn thử thách bản thân với điều không thể, điều đó sẽ đưa bạn đến thành công,
Màu sắc của cá Koi
Màu sắc của cá Koi thay đổi tùy thuộc vào từng giống. Nhiều loài cá chép hay thấy ở sông suối thường có màu nâu nhạt, nhưng Nishikigoi có rất nhiều màu sắc khác nhau. Có Nishikigoi có màu đỏ và trắng, hay đỏ, trắng và đen. Ngoài ra còn có Nishikigoi có màu vàng sáng như vàng. Nishikigoi được gọi là “Viên ngọc biết bơi”, bởi vẻ đẹp và sự quý phái của chúng đã làm cho bất cứ ai nhìn thấy chúng phải say mê.
Cá Koi có giá bao nhiêu?
Khi cá Koi ngày càng trở nên phổ biến trên khắp thế giới, việc chăn nuôi tăng cường đã dẫn đến việc xuất hiện hàng trăm loại cá Koi khác nhau. Giá của chúng dao động từ rất thấp đến rất cao tùy thuộc vào giống, tình trạng của cá và chúng thuộc về loại nào trong số mười ba loại nói chung. Tình trạng cá càng tốt, màu sắc và giống cá càng đẹp thì tất nhiên giá sẽ càng cao. Loại cá Koi đắt nhất có tên gọi là Kohaku, giá của chúng có thể lên đến vài triệu yên. Vào năm 2017, con cá Koi đắt nhất được bán với giá 200 triệu yên (34,9 tỉ đồng)! Nhưng không phải loại cá Koi nào cũng đắt như vậy, những con Nishikigoi có giá phải chăng nhất có giá thấp nhất là 500 yên (87.000 đồng).
Ngày nay, việc lai tạo đang được thực hiện để tạo ra những con cá Koi trông đẹp hơn, và các nghiên cứu đang được tiến hành hàng ngày. Trên thực tế, việc nhân giống cá Koi đang rất được coi trọng ở Nhật Bản. Ngoài ra còn có các cuộc thi để đánh giá màu sắc, tình trạng và vẻ đẹp của Nishikigoi.
Cá Koi và vườn Nhật Bản
Cá Koi được nuôi trong ao của nhiều khu vườn Nhật Bản. Tiếc là, cho đến ngày nay, lý do chính xác cho điều này vẫn chưa được giải đáp. Tuy nhiên, vẻ đẹp quý phái của cá Koi kết hợp hài hòa với sự sang trọng của những khu vườn Nhật Bản, tạo nên một Nhật Bản đầy duyên dáng. Trong một số khu vườn Nhật Bản, bạn có thể trải nghiệm cho Koi ăn. Một số khu vườn có bán thức ăn cho cá Koi, vì vậy hãy kiểm tra trước các cửa hàng đặt trong vườn hoặc trang web chính thức của họ.
Cá Koi và đền thờ
Giờ thì bạn đã biết rằng cá Koi có liên quan mật thiết đến văn hóa Nhật Bản và điều này có nghĩa là chúng cũng có mối liên hệ chặt chẽ với các đền thờ của Nhật Bản. Thậm chí còn có một ngôi đền thờ cá chép, đó là đền Kurihashi Yasaka ở thành phố Kuki, tỉnh Saitama. Trước cổng torii thường có những bức tượng đá của một sinh vật huyền thoại giống sư tử được gọi là “komainu (狛 犬)”, nó là sứ giả của các vị thần. Tuy nhiên, tại đền Kurihashi Yasaka, sứ giả của các vị thần trước điện thờ lại là một con cá chép. Đây là một hiện tượng rất hiếm ở Nhật Bản.
Ngôi đền này cũng bán các “Goshuin (御 朱 印)” với thiết kế hình cá chép Koi. Goshuin là một chiếc tem chứng minh rằng bạn đã đến thăm đền thờ, và một số người thu thập những con tem đó để sưu tập. Nếu bạn quan tâm đến con tem Goshuin của ngôi đền này, hãy hỏi nhân viên của ngôi đền để lấy nó.
Cá Koi và Ngày tết Thiếu nhi truyền thống
Trong tất cả các ngày lễ ở Nhật Bản, Tết Thiếu nhi là ngày được kết nối mạnh mẽ với cá Koi. Vào ngày này, nhiều gia đình ăn mừng vì sự phát triển khỏe mạnh của con cái. Đó cũng là ngày để cảm ơn người mẹ đã sinh ra con. Ban đầu, đó là ngày cầu mong sự phát triển khỏe mạnh của các bé trai, nhưng cuộc sống dần thay đổi, giờ đây đó là ngày cầu mong sự phát triển của tất cả trẻ em.
Vào Ngày Tết Thiếu nhi, bạn có thể có thể nhìn thấy ”koinobori”, đó là những chiếc phong tiêu hình cá chép. Phong tục này bắt đầu từ thời Edo (1603-1868). Ban đầu, các chiến binh samurai treo cờ trước lối vào, nhưng sau đó, người dân thị trấn cũng bắt đầu làm như vậy. Sở dĩ người ta trưng bày những chiếc phong tiêu hình cá chép là do nó có liên quan sâu sắc đến sự tích cá chép vượt thác được giới thiệu ở trên, với mong muốn con cái lớn lên sẽ mạnh mẽ như cá chép.
Cá Koi đã có ảnh hưởng sâu sắc đến phong tục và văn hóa Nhật Bản từ thời xa xưa. Từ lâu, cá Koi đã làm say lòng biết bao nhiêu người dân Nhật Bản. Chúng có những phẩm chất mạnh mẽ mà nói chung ai cũng muốn có và người Nhật tin rằng cá Koi dũng cảm như samurai ngày xưa. Chúng tôi hy vọng khi đến Nhật Bản du lịch, bạn sẽ thích ngắm nhìn những viên ngọc biết bơi này!